Page 257 - Hz_ibrahim

254 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 255

sırasında İbrahim Peygamber’in (as), üzerine çıktığı ve bir is- ğu yer ile alakalı olarak, Kâbe’nin duvarında, duvara bitişik,
kele gibi kullandığı, üzerinde Hz. İbrahim’in ayak izinin oldu- kapının girişinde sağ tarafta veya günümüzdeki konumunda
830
ğu bir taş bulunmaktadır. “Makam-ı İbrahim” olarak bilinen olduğunu söyleyenler olmuştur.
bu taşın etrafına halife Mehdi zamanında altından bir kemer
Fahruddin er-Razi Makam-ı İbrahim ile ilgili görüşleri şöyle
826
geçirilmiştir.
değerlendirmiştir:
Kâbe duvarları yükselip Hz. İbrahim’in boyunun yetmemesi
a- Kâbe’nin inşası yükselip, Hz. İbrahim de taşları yuka-
üzerine o, bir taşın üzerine çıkarak erişemediği yerleri yap-
rıya kaldırmakta zorlanınca, üzerine basıp çıktığı ve
maya devam etmiştir. İnşaat esnasında onun üzerinde durdu-
ayaklarının içine gömüldüğü taştır.
ğu yer olarak kabul edilen bu taş bir iskele görevi yapmıştır.
Sonradan “Makam-ı İbrahim” denilen bu taş asırlarca böyle b- Hz. İbrahim ziyaret için Şam’dan Mekke’ye gelmişti. O,
anılmış, Kur’an-ı Kerim’de zikredilmiştir. Günümüzde Hz. İb- (Şam’daki) hanımına dönünceye kadar bindiği hayvan-
rahim’in ayak izleri olduğu söylenen bu taş bir kafes içinde dan inmemeye yemin etmişti. Mekke’ye geldiğinde Hz.
Kâbe’nin kapısı karşısında tavaf yapılan yerde bulunmakta- İsmail’in annesi olan hanımı Hz. Hacer, onun hayva-
827
dır. Said Havva, taşın üzerinde ayak izlerinin bulunmasın- nından inip başını yıkamasını söylemiş, fakat o yemi-
dan dolayı Makam-ı İbrahim’in birçok ibret ve hikmetin yeri- nini bozmadığı için Hacer bu taşı getirmiş ve üzerine
ne geçebilecek kadar büyük bir delil olduğunu, Yüce Allah’ın çıkarak onun başını yıkamıştır. Böylece taşın üzerinde
kudretine ve Hz. İbrahim’in peygamberliğine işaret ettiğini ve onun ayak izleri çıkmıştır.
onun için bir mucize niteliği taşıdığını belirtmektedir. 828
c- Makam-ı İbrahim, Hz. İbrahim’in insanları hacca çağı-
Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail’in, Kâbe’nin yapımı esnasında rırken üzerine çıktığı taştır. 831
829
Makam-ı İbrahim şeklinde Kur’an-ı Kerim’de zikredilen bu
Makam-ı İbrahim, başlangıçta Kâbe’ye bitişikken Hz. Ömer’in
taştan yararlandıkları bütün İslami kaynaklarda yer almakta-
halifeliği döneminde, Kâbe’yi tavaf edenlerin yanında tavaf-
dır. Bu bilgileri aktaran bilim insanları makam kelimesinden
tan sonra namaz kılanları şaşırtmaması için onu bulunduğu
hareketle onun bütünüyle Kâbe, Harem-i Şerif, Hz. İbrahim’in 832
yerden kaldırılarak günümüzdeki yerine konmuştur. Gü-
mekânı, seçtiği yer ve Allah’a ibadet ettiği yer olabileceğine
nümüzde Kâbe’nin kuzeydoğu kenarının karşısında Kâbe’ye
işaret etmiştir. Harem’de bulunan taştan hareket edenler;
yaklaşık on beş metre kadar uzaklıkta bulunmaktadır.
onunla alakalı olarak kendilerince önemsenen alanları öne çı-
kartmış, onun Kâbe’nin temeline, duvarına, Hacerü’l-Esved’in h- Zemzem
yanına konan bir taş olduğundan söz etmiş veya Hz. İsmail’in
verdiği taşları duvara koyabilmek için Hz. İbrahim’in üzerine Hz. İbrahim ve ailesinin Mekke seyahatlerindeki en önemli
çıkıp iskele gibi kullandığını ileri sürmüştür. Onun bulundu- hususlardan birisi de zemzem suyunun bulunmasıdır. Bilin-

826 Çağatay, s. 127. 830 İbn Kesir, Tefsir, s. 2/539-543; Ebussuud, s. 2/131; Köksal, Peygamberler

827 Ezraki, s. 50-52; Köksal, Peygamberler Tarihi, s. 1/201-202. Tarihi, s. I/202.
828 Havva, s. 2/394-395. 831 Razi, Tefsir, s. 6/493.
829 Al-i İmran, 3/97. 832 Kutub, s. 2/367; Said Havva, s. 1/298.