Page 255 - Hz_ibrahim

252 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 253

vanını da örtmemiştir. O Kâbe’nin inşaatı esnasında yer se- zümü için, üzerindeki örtüyü çıkarmış ve taşı kendi elleriyle
822
viyesinde bir kapı yeri bırakmış, fakat kapıyı takmamıştır. onun üzerine koymuş, kabile reislerinin örtünün uçlarından
Böylece baba oğul iki peygamber Kâbe’nin yapımını tamam- ortaklaşa tutarak onu yerine kaldırmalarını söylemiştir. Son-
lamıştır. 823 ra taşı örtünün üzerinden alarak kendisi bizzat ilgili yere koy-
muştur. Onun bu dâhiyane çözümü Arap kabileleri arasında
f- Hacerü’l-Esved olası büyük bir çatışmayı önlemiştir.
Zaman içerisinde yaşanan sel baskını, yangın, işgal gibi çeşitli
Hz. İbrahim, insanların tavaf başlangıcı olarak kullanmaları
olaylar sonucunda Hacerü’l-Esved zarar görmüş, kırılmıştır.
için Kâbe duvarına yerleştirmek üzere bir işaret aradığında
Abdullah b. Zübeyir’in halifeliği zamanında çıkan yangında
Melek Cebrail ona Hacerü’l-Esved’i (kara taş) getirmiştir. Ta-
taş üç parça şeklinde kırılınca onun emriyle bu parçalar gü-
rihî kaynakların büyük çoğunluğu bu taşın Hz. İbrahim tara-
müş bir çerçeve içerisinde korumaya alınmıştır. Daha sonra
fından Kâbe’ye konduğu, başlangıçta beyaz olduğu ve cen-
bu gelenek bazı halifeler tarafından yenilenerek devam etti-
netten geldiği yönünde rivayetler nakletmektedir. Hatta Nuh
824
rilmiştir. Osmanlı Devleti padişahlarından Kanuni Sultan
Tufanı esnasında onun Ebu Kubeys Dağı’nda korunduğu be-
Süleyman zamanında Hacerü’l-Esved’in küçük bir parçası İs-
lirtilmektedir. Bu taşın ona temas eden insanların günahları
tanbul’a getirtilmiş, Süleymaniye Camii yanındaki türbesinin
veya çeşitli zamanlarda çıkan yangınlar sebebiyle sonradan
825
üzerine asılmıştır.
karardığı söylenmektedir. Hz. İbrahim, yapı işini ilerletip Ha-
cerü’l-Esved’in bulunduğu seviyeye gelince taşı günümüzde- Günümüzde Müslümanların tavaf başlangıcı olarak kabul
ki yerine yerleştirir. edilen Hacerü’l-Esved, yerden 1.5 m kadar yükseklikte, 30
cm çapında ve yumurta biçiminde, gümüş bir koruma için-
İslam’dan önce Arapların Hacerü’l-Esved’e ayrı bir önem
de bulunmaktadır. Hz. Peygamber’in ona saygı göstermesi ve
ve kutsiyet vermeleri ve onu Kâbe’nin kutsiyetinin sembolü
saymaları, bu taşın Hz. İbrahim’den itibaren devam edegelen öpmesi sebebiyle bütün Müslümanların ona benzeri saygıyı
hac ve tavaf ibadetinin önemli bir ögesi sayılmasındandır. Ni- gösterdiği ve öpemedikleri zaman da onu selamladıkları bu
tekim İslam’dan önce ve Hz. Muhammed henüz peygamber taş, Makam-ı İbrahim, Hatim gibi Kâbe’nin tamamlayıcı un-
surlarından kabul edilmektedir.
olmadan Kâbe’nin inşası sırasında Hacerü’l-Esved’in yerine
konulması olayı büyük bir sorun hâline gelmiş ve kabilelerin
bu şerefi başkalarıyla paylaşmama arzusu büyük bir çatışma- g- Makam-ı İbrahim
yı kaçınılmaz hâle getirmiştir. Ancak bu olay sonradan bir ha-
Kâbe’nin kuzeydoğu duvarının karşısında Metaf’a açılan Beni
keme havale edilmiş ve oraya dışardan ilk gelen kimsenin gö-
Şeybe kapısının kemeri ile Kâbe arasında bir kubbesi bulu-
rüşüne göre hareket edilmesi karara bağlanmıştır. Tesadüfen
nan küçük bir yapı vardır. Bu yapının içinde Kâbe’nin yapılışı
o sırada Kâbe yakınından geçmekte olan Hz. Muhammed’in
hakemliğine herkes razı olmuştur. O, bu büyük problemin çö-
824 Ezraki, s. 53-53; Çağatay, s. 125-126; Salim Öğüt, “Hacerü’l-Esved,” TDV
İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1996, s, 14/433-435; Köksal, Peygamberler
822 Ezraki, s, 51; Şibli, s. 1/116; Köksal, s, I/203. Tarihi, s. 1/202-203.
823 Mahmud, s. 156. 825 Çağatay, s.126.