Page 482 - hz_musa

Hz. MUSA 481

Hz. Musa ve Hızır

Hızır halk arasında bilinen bir şahsın adı olup, hikayelerde ve
efsanelerde mühim bir yer tutmaktadır. Wensinck, onunla il-
gili bilgilerin gerçekte Gılgamış Destanı’ndan, İskender hika-
yesinden ve İlyas ile Haham Yeşua b. Levi’ye ait Yahudi efsane-
lerinden alıntı olduğunu iddia etmektedir. 1819

Tevrat’ta yer almayan ve Kur’an-ı Kerim’de isminden söz edil-
meksizin bir kıssa olarak bahsedilen Hızır olayı iki yönden
bilim insanları tarafından değerlendirilmiştir. Bunlardan bi-
rincisi Kehf suresinde ismi geçmeyen fakat bilge bir kul olarak
tanımlanan kişinin kimliği, diğeri de orada Musa olarak zik-
redilen şahsın Hz. Musa olup olmadığı konusudur. Ehli Kitap
kaynaklı bazı rivayetlerden etkilenen bilim insanları burada
adı geçen Musa’nın bizim bildiğimiz Hz. Musa’dan başkası ol-
duğunu iddia ederek onunla ilgili Hz. İbrahim’e ulaşan bir soy
kütüğü sıralamaktadır. Fakat bu düşünce gerek Kur’an-ı Ke-
rim’in açık beyanından gerekse sahih hadisi şeriflerden edi-
nilen bilgilere uymadığı için İslam alimleri onun gerçek Hz.
Musa olduğu yönünde görüş belirtmektedir. 1820
İslami kaynaklarda Cenab-ı Allah’ın İsrailoğulları’na peygam-
ber olarak gönderdiği 1821 Hz. Musa’nın yol arkadaşı olarak anı-
lan ve Türkçede Hızır/Hıdır şeklinde isimlendirilen 1822 kişinin
kimliği ne zaman yaşadığı ne kadar yaşadığı ve görevinin ne
olduğu hep tartışılmıştır. Biz bu bahiste kimliği tartışılsa bile
genel kabul gören şekliyle Kur’an-ı Kerim’de “Kullarımızdan
bir kul”, “Bilge kişi” için 1823 “Hızır” ismini kullanmayı tercih et-
tik.

1819 A.J. Wensinck, “Hızır”, MEB İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1977, s. 5-I/457-
458.
1820 İbn Kesîr, Kasas, s. 342; eş-Şihava, s. 168.
1821 Kur’an Yolu, 3/568.
1822 İlyas Çelebi, “Hızır”, İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1998, s. 17/406.
1823 Kehf, 18/65.