Page 481 - hz_musa

480 Prof. Dr. Mustafa ERDEM

hatladıkları bir dönemde serveti ve saraylarıyla birlikte helak
olduğu sanılmaktadır. Dolayısıyla Kızıldeniz sonrasında onun-
la ilgili anlatılanların, onun dindar kimliğinin açıklanması sa-
dedinde sonradan literatüre dahil edilen rivayetlerden oluş-
ması kuvvetle muhtemeldir.
Şurası tarihi bir gerçektir ki, tarihin ilk dönemlerinden beri
nefsi ve dünyevi çıkarları için her kutsalı ayaklar altına alan-
lara, düşmanlarıyla iş birliği yapanlara rastlanmıştır. Bunların
en ahlaksızları ve acımasızları, çıkarları için bütünüyle bir
toplumun helakini göze alanlar olmuştur. Bu çerçevede düş-
manlarıyla iş birliği yapan pek çok hain, başta en yakınları ol-
mak üzere bir toplumun zulüm ve esarete mahkûm olmasına
aracılık etmiştir. Fakat geçmişten günümüze masum ve maz-
lumların kanı ve canı pahasına elde edilen dünyalık, makam
ve servet, sahiplerinin hemen hemen tamamının, ahirette kar-
şılaşacakları azaptan nasipleri saklı kalmak üzere, dünyada
rezil ve sefil bir vaziyette ölmelerine vesile olmuştur.