Page 242 - hz_musa

Hz. MUSA 241

Firavun’un Tanrılık İddiası

Firavun, geçmişte örnekleri görülen kral tanrılardan biridir.
Bunun anlamı geçmiş krallar toplumları üzerine kurdukları
aşırı baskı sonucu kendilerini onlara tanrı gibi tanıtmış veya
çevresindekiler bu baskılar sonucunda onlara tanrı gibi kul-
luk etmek durumunda kalmıştır. Bu inanışta elbet o dönemle-
rin putperest kültürünün de etkisi/katkısı olmuştur.
Kral tanrılar, kendilerinin gerçek tanrılar olmadığını bildikleri
897
halde tebaaları üzerindeki otoritelerinden dolayı bazı tan-
rısal yetkileri kullanma gayreti içerisine girmiş, yaptıkların-
dan sorumlu tutulmamıştır. Bu çerçevede onlar istediklerini
öldürmüş, istediklerine her türlü şiddet ve zulmü uygulamış,
toplumu besleyenin, koruyanın kendisi olduğunu iddia etmiş-
tir. Geçmişte Hz. İbrahim zamanında yaşadığı bilinen Nemrud,
bunun en meşhur örneklerinden birisi olarak kabul edilmiş-
898
tir.
Firavunlar, Nemrud benzeri bir tanrılık özentisi içinde olmuş-
tur. Bu bağlamda Hz. Musa zamanında Mısır’da krallık yapan
Firavun kâinatı yaratan, idare eden veya evrendeki sebepler
dünyasında etkili olduğunu iddia eden bir ilah olmadığını bil-
diği halde kendini tanrı ilan etmiştir. Onun tanrılığı, yönettiği
toplumun hâkimi olduğunu hissetmek, koyduğu kurallara on-
ların mutlak itaatini istemek şeklinde algılanmıştır. Onun, ya-
şadığı dönemin materyalistlerinden olarak kabul edildiği için
yaratıcı varlık fikrini reddettiği, herkese kendini tanrı olarak
899
tanıttığı belirtilmiştir. Âlimlerin bir kısmı Firavun’un, döne-
min şartları içinde yaygın olan dini inanışların etkisi altında
kalabileceğini ve bundan dolayı Allah’ı bilmeyebileceğini veya
inkâr edeceğini söylerken, bazıları onun Allah’ı bildiğini ama
kibrinden, büyüklük tutkusundan ve ceberutluğundan dola-
yı yalan söyleyerek ve iftira atarak inkâr eder göründüğünü

897 Razî, Tefsir, s. 15/526.
898 Geniş bilgi için bk. Erdem, Hz. İbrahim, s. 34-38, Ankara, 2022.
899 Razî, Tefsir, s. 11/20; Vehbi, s. 5/1730; Mevdudî, s. 4/184.