Page 32 - Hz_ibrahim
P. 32
30 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 31
dönemde kimin kral olduğunun dahi kesin olmadığı üzerin- yerleşim merkezinde doğduğunu, atalarının marangoz oldu-
de durulmaktadır. Hatta buna paralel olarak da Hz. İbrahim ğunu, put yaparak ve tapınmak isteyenlere onları satarak
ile tartışan kralın Hammurabi olabileceği de iddia edilmek- geçindiklerini, babasının benzer işlerle uğraştığını, sonradan
tedir 46 Nemrud’un yanında etkili bir görevde bulunduğunu haber
vermektedir. 53
Ebussud Efendi, sihir konusunu işlerken, Keldanilerden söz
etmekte ve onların eski zaman toplumlarından olduğunu Kur’an-ı Kerim’de, Hz. İbrahim’in babasının puta tapan Âzer
54
söylemektedir. O, Keldanilerin, âlemdeki düzeni sağladığına, adında birisi olduğu bildirilmektedir. Buna karşılık onun
hayır ve şerrin, mutluluk ve üzüntünün kaynağı olduğuna, annesinden hiç söz edilmemektedir. Hâlbuki İslam kaynakla-
gökyüzü ve yeryüzü güçlerinin bir araya gelmesiyle olağa- rında onun annesinin adının Ûşa/Nuna/Ebyuna olduğu be-
nüstü olayların gerçekleşmesine vesile teşkil ettiğine inan- lirtilmekte, babası dâhil olmak üzere Hz. Nuh’a kadar bütün
55
dıkları için yıldızlara ibadet ettiklerini belirterek, onların bu soy kütüğü verilmektedir. İbn Kesir, onun annesinin adıyla
söylemlerini yok etmek için Cenab-ı Allah’ın Hz. İbrahim’i ilgili naklettiği rivayetlerden “Umliye”, “Buna” isimlerini kay-
gönderdiğini belirtmektedir. 47 detmekte ve soyunun Sam b. Nuh’a ulaştığını haber vermek-
tedir. Ayrıca Tarah’ın/Âzer’in, İbrahim ve karısı Sare, kardeşi
İbn Sa’d, Hz. İbrahim’in babasının adını zikretmeksizin ehli
Harran’ın oğlu Lut ile birlikte Kenaneli’ne gitmek üzere Kel-
Harran olduğunu, Nemrud zamanında putlarla ilgilendiğini
danilerin yurdundan ayrıldığı, buradan Harran’a yerleştiği ve
söylemekte ve annesinin adının Nuna olduğunu haber ver-
250 yaşında orada öldüğü belirtilmektedir. Bu bilgiler onun
mektedir. Ona göre Hz. İbrahim Hürmüzcerd’de doğmuş son-
56
Harran’da değil Babil’de doğduğunu ortaya koymaktadır.
48
ra Babil’deki Kusa’ya göç etmiştir.
49
Rivayete göre; Terah/Âzer Harran halkından idi. Harran’da 53 Taberi, s. 1/233; İbn Kesir, Kısas, s. 1/117; Şihava, s. 2/106; İbn Kesir, Kı-
sas, s. 1/117; Şihava, s. 2/106; Neccar, s. 118.
50
kıtlık olunca evini ve ailesini iddiaya göre Nemrud’un ken-
54 bk. En’am, 6/74. Ayeti kerimeden Hz. İbrahim’in babasının adının Âzer
51
disinin kurduğu ve kulesini yaptığı Babil şehri yakınların- olduğu anlaşılmaktadır. Tarih kitaplarında ise onun adının Tarah oldu-
52
daki Kusa’ya taşımıştır. Tarih kitaplarındaki rivayetler de ğundan söz edilmektedir. Muhtemelen Hz. Yakub ve İsrail örnekliğinde
olduğu gibi birincisinin isim, ikincisinin lakap olması mümkündür. “Secde
Hz. İbrahim’in Irak coğrafyasındaki Kusa denilen bir köyde/
edenler arasında dolaşmanı da (görüyor)”. ( Şuara, 26/219) ayetini açık-
larken İbn Abbas: “Allah senin bir peygamberin sulbundan diğer peygambe-
46 Havva, s. 2/148. rin sulbuna intikal ede ede nihayet nasıl bir nebi olarak çıktığını görendir.”
şeklinde tefsir etmiştir. (Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, TDV, s. 375.)
47 Ebussuud, s. 1/316.
Bu durumda Hz. Peygamber’in soyunda kâfirin olmaması gerekir. Âzer ise
48 İbn Sa’d, Tabakatü’l-Kübra, Beyrut, Tarihsiz, s. 1/46.
kâfirdir denilmektedir. Ayrıca Arapçada “eb” kelimesinin baba ile birlikte
49 Harran, Âzer’in oğlu Hz. İbrahim’in kardeşi ve Hz. Lut’un babası Haran amca anlamına geldiği, bazı kaynaklarda ise Hz. İbrahim’in babasının Ta-
tarafından kurulduğu için bu ismi almıştır. (Taberi, s. 1/313.) rah, amcasının Âzer olduğu rivayet edilmektedir. Bütün bunların yanında
50 Taberi Tarih’inde, yeryüzü kralları olarak isimlendirdiği, dünyaya hük- Hz. İbrahim’in kendi kişilik ve inanç değerlerinin kâfir bile olsa babasına
meden kralların Nemrud, Süleyman b. Davut, Zülkarneyn ve Buhturnasır saygısızlık etmeyecek bir düzeyde olduğu belirtilerek, onun adına babası
isminde dört kişi olduğunu ve Nemrud’un da zamanında doğusuyla ve ba- ile ilgili anlatılan sert ifadelerden, Âzer’in babası olmadığını iddia edenler
tısıyla bütün yeryüzünün kralı olduğunu belirtmektedir. (Taberi, s. 1/234.) de bulunmaktadır. (Yazır, 3/164.)
51 Kur’an Yolu, s. 1/409. 55 Köksal, Peygamberler Tarihi, 1/142; Harman, İbrahim, s. 21/269.
52 Köksal, Peygamberler Tarihi, s. 1/142. 56 İbn Kesir, Kısas, s. 117.
