Page 31 - Hz_ibrahim

28 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 29

la yönelmiş ve Allah’a şirk koşmaya başlamıştır. Hz. İbrahim him’in yaşadığı dönemin yaklaşık MÖ XX. yüzyıllarda olduğu-
doğmadan önce Nuh Tufanı’nın etkileri ve Tevhit inancı ne- nu ve bu zamanda onun yaşadığı coğrafyada yani Ur şehrinde
41
redeyse unutulmaya yüz tutmuştur. İnsanlar, Allah’a ibadet Keldanilerin değil Elamlıların bulunduğunu belirtmektedir.
yerine insanlara kulluk eder hâle gelmiş, gök cisimlerine ve
42
Ur şehri bazı çevrelerce Urfa ile karıştırılmaktadır. Tarihi
onların yeryüzündeki temsilcisi putlara tapınmaya başlan-
kaynakların ortak değerlendirmesine göre Ur şehri eski Babil
mış, insanlar maddeye yönelmiş, para, mal gibi dünyalıklar
ülkesinin güneyinde yer almaktadır. Dicle ve Fırat Nehirleri
her kutsalın yerini almış, lüks ve israf hayatın vazgeçilmezi
arasında bulunan bu şehir, zamanla Dicle Nehri’nin yatak de-
hâline gelmiştir.
ğiştirmesi sonucu iki ırmağın dışında kalmakla birlikte Basra
MEB İslam Ansiklopedisi “İbrahim” maddesinde Hz. İbra- Körfezi’ne yakın bir yerde bulunmaktadır. 43
him’in doğum tarihi ile ilgili şu ifadeler yer almaktadır: “Tu-
fan’dan sonra 1263’de veya dünyanın yaratılışından sonra Kur’an-ı Kerim’de, Hz. İbrahim’in başından geçen olaylar ve
3337’de doğan İbrahim, mezkûr vesaikin mukayesesinden an- tevhit mücadelesiyle alakalı detaylı denebilecek bilgiler ve-
laşıldığına göre Nuh’tan veya dünya yaratıldıktan 1918 sene rilmesine karşılık, onun doğumu, doğum yeri, en önemli düş-
39
sonra doğmuştur.” Kendi içinde bile çelişkilerle dolu Hz. İb- manı olarak tarihî rivayetlerde adı sıklıkla kullanılan Nem-
rahim’in doğumuyla ilgili verilen bu tarihlere her zaman kuş- rud’un ismi ve yaşadığı tarih hakkında söz edilmemektedir.
kuyla yaklaşmak gerekmektedir. Zira bunların hepsi Tevrat
İslam kaynaklarının pek çoğunun kendisinden yararlandığı
kaynaklı tarihlendirmeler olup son zamanlarda yapılan ar-
Taberi, Hz. İbrahim’in soy ağacı olarak Tevrat’ta verilen isim-
keolojik çalışmalarda öne çıkan verilerle bağdaşmamaktadır.
leri tekrarlamaktadır. O, Hz. İbrahim’in doğum yeri hakkında
Said Havva, arkeolojik çalışmaların Hz. İbrahim’in yaşadığı ittifak olmadığını, bu konuda çeşitli yerlerden söz edildiğini,
döneme ait açık ve net bilgiler veremediğini, İslami nasla- ancak bütün bilim insanlarının onun Nemrud zamanında
rın da bu konuda bir şey söylemediğini belirtmektedir. Bu ve doğduğu hususunda birleştiklerini belirtmektedir. Abdul-
44
buna benzer başka konularda kitap ehlinden gelen bilgilere halim Mahmud, Hz. İbrahim’in zalim bir hükümdar olarak bi-
de güvenme imkânının olmadığını ileri sürmektedir. Çeşitli linen Nemrud zamanında Babil bölgesinde dünyaya geldiğini
bilim insanlarınca yapılan çalışmaların ve bu konuda verilen belirterek bu görüşü paylaşmaktadır. Ancak Hz. İbrahim’in
45
tarihlerin, nakledilen rivayetlerin Hz. İbrahim’in yaşadığı za- doğumuyla ilgili tarihlendirmelere güvenilemeyeceği ve bu
manı tam olarak bilmemize imkân sağlamadığını, bu sebeple
onun tartıştığı hükümdarın kimliğini tespitte katkı sağlama- 41 Kuzgun, Hz. İbrahim, s. 38.
40
dığını iddia etmektedir. Böylece o, Hz. İbrahim’in doğum ta- 42 Bütün kaynaklar, Hz. İbrahim Ur şehrinde doğduğu konusunda hemfikir-
dir. Ancak Ur şehrinin adı ve yeri konusunda kaynaklarda farklı görüşler
rihi ile ilgili tarihlendirmeleri güvenilir bulmamaktadır.
ileri sürülmektedir. Ur şehrinin Urfa olduğu, tahminen 5000 sene önce ku-
rulduğu ve Nemrud’un da orada yaşayan zalim bir kral olduğu iddia edil-
Kesin tarih vermekten kaçınan Şaban Kuzgun, yukarıda Wen-
mektedir. (Rıza Nergis, Hz. İbrahim ve Nemrud, Ankara, Tarihsiz, s. 9.)
sinck tarafından verilen bilgilerle uyumlu olarak, Hz. İbra- 43 Kuzgun, Hz. İbrahim, s. 45.
44 Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et- Taberi, Tarihu’t-Taberi, Kahire, Tarihsiz,
39 Wensinck, İbrahim, s. 5-II/ 878. s. 1/233.
40 Havva, s. 2/148-149. 45 Abdulhalim Mahmud, Maa’l-Enbiyai ve’r-Rusul, Kahire, Tarihsiz, s. 116.