Page 186 - Hz_ibrahim
P. 186
184 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 185
586
bilgilerden sonra Hz. İbrahim’in tekrar kendilerine döneceği- beni ve çocuklarımı putlara tapmaktan uzak tut!” diye dua
ni anlar ve eşini beklemeye başlar. etmesinden sonra burası kısa zamanda canlanmış ve yaşana-
Kur’an-ı Kerim’de Hz. İbrahim’in “…Artık sen de insanlardan bilir bir yer hâline gelmiştir.
582
bir kısmının gönüllerini onlara meylettir…” şeklindeki du- Tarihi rivayetlerde Hz. İbrahim’in özellikle Şam ile olan iliş-
asından sonra onların yanına ilk gelenler Cürhümlüler ol- kilerine dikkat çekilmekte, Ürdün ve Filistin’deki hayatından
muştur. Zemzem suyunun çıkmasından sonra o bölgeden söz edilmekte, ancak onun Burak aracılığıyla Mekke’ye sık
geçmekte olan Cürhümlüler, havada uçuşan kuşları görünce, sık gidip geldiğine fakat burada uzun süre kalmadığına işaret
587
kuşların sadece su bulunan yerde uçuştuklarını, oysa daha edilmektedir.
önceki tecrübelerine istinaden buralarda su bulunmadığını
MEB İslam Ansiklopedisi İbrahim maddesi yazarlarından
düşünerek şaşırdılar. Oraya bakmak için içlerinden birini gö-
müsteşrik A. J, Wensinck, bütünüyle Kur’an-ı Kerim’i, Hz.
revlendirdiler. Giden kişi onlara suyun bulunduğu haberini
İbrahim ve Hz. İsmail ile ilgili ayetleri ve İslam kaynakları-
getirince oraya döndüler. Bu durum, yanlarına insan kafile-
nı görmezden gelerek ve bazı Mekki ayetleri delil göstererek
si geldiği için Hz. Haceri, su buldukları için de Cürhümlüleri
şöyle bir bilim dışı değerlendirmede bulunmaktadır: “İbra-
sevindirmiştir. Hz. Hacer suyun kendilerine ait olduğunun him diğer peygamberler gibi, kavmini ikaz için, Allah tarafın-
583
kabulü şartıyla onların buraya yerleşmelerine izin verir.
dan gönderilmiş bir resuldür. İsmail henüz onunla münasebet-
Zaman geçtikçe zemzem suyu sebebiyle onların yaşadıkları
tar değildir. Bununla beraber, ayrıca Allah’ın, o zamana kadar
yere başta Cürhümlüler olmak üzere gelenler çoğalmış ve 588
Araplara henüz nazir göndermediği de belirtiliyor.” Wensin-
orası bir yerleşim merkezi hâline gelmiştir. Hz. İsmail onların
ck, müsteşrikler tarafından geleneksel hâle getirilen yok say-
arasında yetişmiş, ok atmayı ve Arapçayı öğrenmiş hatta on-
ma, görmezden gelme veya mevcut kaynakları tahrif ederek
lardan daha fasih bir şekilde konuşmaya başlamıştır. 584
sunma geleneğinin bir ürünü olarak; “İbrahim ne Kâbe’nin
589
Kaynaklarda, Hz. İbrahim’in nereden ve kaç kere Mekke’ye gi-
dip geldiği, orada ne kadar kaldığı konularında detaylı bir bil-
586 İbrahim, 14/35.
585
gi bulunmamaktadır. Kur’an-ı Kerim’de belirtildiğine göre 587 İbn Kesir, Kısas, 1/144.
Hz. İbrahim, insanların çoğalması ve Mekke’nin bir yerleşim 588 Wensinck, İbrahim, 5-II/879.
merkezi hâline gelmesi için “…Rabb’im! Bu şehri güvenli kıl, 589 Benzer düşünceler müsteşriklerin ortak özelliklerindendir. Nitekim bazı
çevrelerce büyük ilim adamı ve İslam’a hizmet eden olarak kabul edilen
ve tanıtılan Montgomery Watt da İslam’ı ilahi bir din gibi değerlendirme
yerine kendine göre, Hz. Muhammed’in kişisel ürünü gibi algılamakta
veya öyle takdim ederek, Kur‘anî ve tarihî hakikatlere taban tabana zıt
582 İbrahim 14/37.
bir değerlendirmede bulunmaktadır. O da diğer müsteşrikler gibi İslam’ın
583 İbn Kesir, Kısas, s. 1/138; Ebussuud, s. 5/105; Mahmud, s. 166-167; Vani,
Mekke ve Medine dönemlerine ilişkin ayrım yapmaktadır. Onun İslam ve
s. 130; Köksal, Peygamberler Tarihi, s. I/180-181. Ebussud Efendi, İbn Ab-
Kur’an-ı Kerim adına söylediklerini, yazarlarının adından hareketle, ta-
bas’tan nakledilen bir rivayete göre, Hz, İbrahim’in duasına icabet edenle-
mamen birer beşer kaleminden çıkma kitaplar olmasına rağmen İnciller
rin, isim zikretmeksizin, Şam/Filistin taraflarından olduğunu nakletmek-
için bile kullanmak doğru değilken, yaklaşık yirmi üç senede nazil olan ve
tedir. (Ebussuud, s. 5/105.)
Hz. Muhammed’in hiç bir dahli olmayan Kur’an-ı Kerim için söylemek asla
584 Sahihi Buhari Muhtasarı, s. 9/122; İbn Kesir, Kısas, s. 1/138; Mehmed Veh- mümkün değildir. İşin bilim ve ahlak yönünden en üzücü tarafı ise sanki
bi, s. 7/2712; Vani, s. 130; Hadislerle İslam, s. 6/44. Tevrat geleneğinin bir sonucu gibi düşünerek, Hz. Muhammed’in vefatın-
585 İbn Kesir, Tefsir, s. 12/6813. dan sonra gelişen olayları, bu dönemde inen Kur’an ayetleri varmış gibi
