Page 374 - hz_musa

Hz. MUSA 373

verilmiştir. Dolayısıyla verilen bilgilere göre bu kitapların ta-
mamını Hz. Musa, Hz. Yuşa, Hz. Üzeyir ve Hz. İsa’dan başka
okuyan olmadığı iddia edilmiştir. Bu kitaplar/levhalar, Allah’a
eş koşmamak, doğru yoldan ayrılmamak, zina etmemek ve
anaya babaya karşı gelmemek, nasihatler, hükümler, iyilikler,
kötülükler, helaller haramlar gibi İsrailoğulları için gerekli bü-
tün temel konuları içermektedir. 1385
Şehristani, Levhaların Tevrat’ın özeti şeklinde olduğunu be-
lirttikten sonra, “Biz Musa’ya her konuda her öğüdü ve her
şeyin hükmünü ayrıntılarıyla yazdık…” 1386 ayetini delil göste-

rerek bunların genellikle ilmi konuları içerdiğine dikkat çek-
miştir. 1387
Çeşitli kaynaklardan derlenen bu bilgilerin tamamı eleştiriye
açık ve tahkike muhtaçtır. Zira peygamberlerin dışında başka
insanların yararlanamadığı bu kutsal metinlerin, niçin ve kim-
ler için vahyedildiği sorusunun cevabını bulmak güç olmak-
tadır. Bu kitapların/levhaların anlatıldığı kadar büyük ve çok
olması halinde Hz. Musa’nın Tur Dağı’ndan dönüşünde onları
elinde taşıması ve yere atması 1388 nasıl mümkün olabilir?
Hz. Musa’nın kızgınlık anında onları yere atmasından hareket
ederek, neyin üzerine yazıldıkları konusunda çeşitli fikirler
ileri sürülmüştür. Bu konuda bazı rivayetleri tefsirinde akta-
ran Razî, “Bil ki, ayetin lafzında, o levhaların keyfiyetine; o ya-
zılma işleminin nasıl yapıldığına delalet eden herhangi bir şey
bulunmamaktadır. Eğer bu tafsilat, ayrı ve kuvvetli bir delil ile
kuvvetlendirilirse işte onu benimsemek gerekir. Aksi halde bir
şey söylememek lazımdır.” diyerek yapılacak yorumların ger-
çeği yansıtmayacağına dikkat çekmektedir. 1389

1385 İbn Kesîr, Kasas, s. 325; Ebussuud, s. 3/547; Vanî, s. 390; A. Neccar, s. 296,
İbn Şerif, s. 138; Mutavi’, s. 100.
1386 Araf, 7/145.
1387 Şehristani, s. 1/210.
1388 Bk. Araf, 7/150.
1389 Razî, Tefsir, s. 11/62.