Page 334 - Hz_ibrahim
P. 334
332 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 333
doğru namaz kılmaları, yanında itikâfa durmaları için kurulan Cenab-ı Allah Hz. İbrahim’i bir eksen, bir merkez olarak de-
ilk evin, Mekke’de İbrahim’in (as) yaptığı Kâbe olduğunu haber ğerlendirdikten sonra insanların davranışlarını ona ve onun
veriyor. O İbrahim (as) ki, hem Hıristiyanlar hem de Yahudi- temsil ettiği değerlere göre takdir etmektedir. Yukarıda da
ler onun dini ve yolu üzerinde olduklarını iddia ediyorlar ama kısmen işaret edildiği üzere Yahudi ve Hıristiyanların dini
onun Allah’ın emriyle Kâbe’yi bina ettiğini biliyorlar ve insan- inançlarındaki bozulmalar, Hz. İbrahim ile onlar aralsındaki
ları ona haccetmek üzere çağırdığı evi (Kâbe’yi) haccetmiyor- manevi bağın kopma sebebi olarak karşımıza çıkmaktadır.
lar. Kendileri bunların hiçbirini yapmıyorlar. Öyleyse onlar na- “İbrahim’in dininden kendini bilmezlerin dışında kim yüz çe-
sıl İbrahim Halil’in bağlıları olabilirler. Kaldı ki onlar Allah’ın virir.” 1103 ayeti bu hususa dikkat çekmektedir. Nitekim daha
kendileri için meşru kıldığı emri de yerine getirmiyorlar. Aslın- sonra gelen ayette “Yahudi ya da Hıristiyan olun ki, doğru yolu
da bu mübarek evi İmran oğlu Musa ve diğer peygamberler de bulasınız, dediler. De ki: Hayır! Biz, hanif olan İbrahim’in dinine
haccetmişlerdir. ” 1098 uyarız. O müşriklerden değildi.” 1104 buyrularak Yahudi ve Hı-
ristiyanların Hz. İbrahim ile inanç bakımından ortak tarafla-
Cenab-ı Allah, Hz. İbrahim’i tevhit konusunda herkesin kendi- rının kalmadığı vurgulanmaktadır. Hatta daha ileri bir itham
sine tabi olduğu bir imam yaptığını açıklamaktadır. 1099 Ancak olarak Yahudi ve Hıristiyanların kendilerinin dinî önderleri
kendisini ona nispet edenler ile onun yakın ilişkisi olmadı- kabul ettikleri kimselerin Hz. İbrahim ile olan nesep bağını is-
ğına dikkat çeken yukarıda mealini verdiğimiz ayeti kerime- tismar etmelerine de izin vermez. “Yoksa siz, İbrahim, İsmail,
lerde şöyle bir uyarı da bulunmaktadır: “Ey Muhammed! Şu İshak, Yakup ve esbâtın Yahudi, yahut Hıristiyan olduklarını mı
İbrahim’in milletinden olmadıkları hâlde onun milletine bağ- söylüyorsunuz? De ki: Siz mi daha iyi bilirsiniz, yoksa Allah mı?
landıklarını söyleyen müşriklere ve Ehl-i kitaba söyle. Doğrusu Allah tarafından kendisine (bildirilmiş) bir şahitliği gizleyen-
İbrahim’in milletinden olanlar ve dosdoğru ona bağlananlar, den daha zalim kim olabilir? Allah yaptıklarınızdan gafil değil
sensin ve seninle birlikte olan müminlerdir.” 1100 Zira Hz. İbra- değildir. Onlar bir ümmetti; gelip geçti. Onların kazandıkları
kendilerine, sizin kazandıklarınız da size aittir…” 1105 Böylece
him Rabb’inin birliğini her şeyden tecrit etmiş ve Allah’tan
Cenab-ı Allah Hz. İbrahim’in hanif ve Müslüman olduğunu
başkasına dua etmemiş, hiçbir an O’na şirk bulaşmamıştır.
belirterek onun müşrik olmadığını öne çıkarmış, Yahudi ve
Aksine O’nun dışındaki bütün varlıklardan uzaklaşarak kav-
Hıristiyan olmaktan onu tenzih etmiştir. 1106
mine muhalefet etmiş ve bu sebeple babasından bile ayrıl-
mıştır. 1101 Babasıyla ilgili olarak Tövbe suresinde “…Ne var ki, Hz. İbrahim, kendini bildikten vefat ettiği zamana kadar doğ-
onun Allah’ın düşmanı olduğu kendisine belli olunca, ondan ruluk önderidir. Ahirette de mutlu ve salih kimselerdendir.
uzaklaştı…” 1102 buyrularak inanç konusunda Hz. İbrahim’in Kim onun yolunu bırakırsa, gittiği izi terk ederse, dininden
hiç taviz vermediğine dikkat çekilmiştir. vazgeçerse, sapıklık ve eğrilik yoluna uğrarsa, bundan daha
büyük bir beyinsizlik olamaz. Bundan daha büyük bir zulüm
1098 İbn Kesir, Tefsir, s. 2/546, 4/1307.
1099 Bakara, 2/124. 1103 Bakara, 2/ 130.
1100 İbn Kesir, Tefsir, s. 2/528. 1104 Bakara, 2/135.
1101 İbn Kesir, Tefsir, 2/573. 1105 Bakara, 2/ 140-141.
1102 Tövbe, 9/114. 1106 İbn Kesir, Kısas, s. 1/157.
