Page 269 - Hz_ibrahim

266 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 267

İslam âlimlerinin büyük çoğunluğu “Kur’an’ı sana indiren Ayrıca Müslümanların kıblesi olması ve zemzem kuyusunun
872
Allah, elbette seni dönülecek yere de gönderecektir…” aye- da burada bulunması, Peygamberimiz Hz. Muhammed’in bu-
ti kerimesini Peygamberimiz Hz. Muhammed’in Mekke’den rada doğup büyümesi, ilk vahyin burada Hira/Nur Dağı’nda
ayrılırken üzüntülü bir şekilde söylediği bu ifadelere cevap gelmeye başlaması, Hz. Muhammed’in hicret esnasında arka-
niteliğinde nazil olduğu görüşünde birleşmektedir. Maturîdî, daşı Hz. Ebu Bekir ile sığındıkları mağaranın bu civarda yer
876
dönülecek yerin zahirî manasıyla yeniden dirilme anlamına alması Mekke’nin kutsiyetini ve önemini artırmaktadır.
geldiğini, insanların ardı sıra oraya dönmesi dolayısıyla Mek- Mekke Arabistan’ın dinî merkezi olmakla kalmamakta, aynı
ke’nin de böylece nitelenmiş olmasını mümkün görmektedir. zamanda bölgenin en önemli ticaret merkezi olarak tanın-
877
O, bu ayeti kerimenin Hz. Peygamberin Mekke’den ayrıldık- maktadır.
tan sonra orayı özlemiş olması dolayısıyla, onun Mekke’ye Mekke’nin faziletiyle alakalı Peygamber’imiz Hz. Muham-
tekrar döneceğine, düşmanlarına galip ve üstün geleceğine, med’den çok sayıda rivayetler vardır. Buhari ve Müslim’de yar
orayı fethedeceğine dair müjde olarak geldiğini söylemek- alan bu hadislerden birisine göre Hz. Peygamber (sav) Mek-
873
tedir. İbn Kesir, Hz. Peygamber’in hicret yoluculuğunda ke’nin fethi günü şöyle buyurmuştur: “Doğrusu bu şehri Allah
Cuhfe’ye geldiğinde duygulandığını, Mekke’yi özlediğini ve gökleri ve yarattığı gün haram kılmıştı. Ve o Allah’ın haram kı-
yukarıda naklettiğimiz cümleleri söylediğini belirtmektedir. lışı ile kıyamet gününe kadar haramdır. Bana da ancak günün
Bunun üzerine mealini naklettiğimiz Kasas 28/85. ayeti ke- birkaç saatinde helal kılındı. Dikeni koparılmaz, avı ürkütül-
rimesinin nazil olduğunu, bunu da bazılarının kıyamete dö- mez, kaçağı yakalanmaz. Ancak tanınanlar müstesnadır. Yaş
878
nüş olarak tefsir ettiğini belirttikten sonra, Allah seni oradan meyvesi koparılmaz.” Bunun yanında benzer şekilde yine
nasıl çıkarmışsa elbette yine Mekke’ye tekrar döndürecektir Buhari ve Müslim’de yer alan Hz. Peygamber’den rivayetler-
diyerek Peygamber’imiz Hz. Muhammed’in Mekke özlemi ile de bazı küçük değişiklikler içeren şöyle bir hadis de nakle-
ilişkilendirmektedir. O, İbn Abbas’tan naklettiği bir rivayeti dilmektedir. “Hz. İbrahim Allah’ın evini Mekke’yi haremgâh
879
esas alarak, bu ayetin Resulullah’ın Mekke’yi fethiyle ilgili ol- kıldığı, dua ettiği gibi ben de Medine’yi haremgâh kılıyorum.”
duğunu, zaten Hz. Peygamber’in Mekke’nin fethinden kısa bir
süre sonra da vefat ettiğini belirterek, onun hem Mekke’ye
hem de ahirete dönüşünü kapsadığını söyleyerek bu iki görü-
874
şü birleştirmektedir. Razi de “mead” kelimesiyle Mekke’nin
kastedildiğini, bunun doğruya en yakın görüş olduğunu be-
lirttikten sonra, bu durumun, gaipten bir haber niteliği taşı-
ması sebebiyle mucize ve onun peygamberliğinin delilerin-
den biri olduğuna işaret etmektedir. 875

872 Kasas, 28/85. 876 Kur’an Yolu, s. 1/636.
873 Maturîdî, s. 11/106-107. 877 Berki, Keskioğlu, s. 19.
874 İbn Kesir, Tefsir, s. 11/6248-6249. 878 İbn Kesir, Tefsir, 2/548-549; 4/1310.
875 Razi, Tefsir, s. 17/571. 879 İbn Kesir, Tefsir, 2/547-548.