Page 103 - Hz_ibrahim

100 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 101

ve gökleri yaratan olduğunu ve kendisinin de bizzat buna ina- Bayram gönü gelince Âzer, oğlunu yanına alarak putların bu-
272
nanlardan olduğunu bildirmiştir. Fakat onun bu iyi niyetli lunduğu yere götürmüş, orada putlara secde ederek kendince
uyarı ve nasihatleri sonuç vermemiş, onlar alışkanlıklarını ve tapınmış, putların önüne bereketlensin diye sonradan yemek
277
geleneklerini kararlı bir şekilde sürdürmüştür. Nihayet Hz. İb- üzere yiyecekler bırakmıştır.
rahim, onların putlarına bir oyun oynamak ve kavmini cevap-
Hz. İbrahim, putların Tanrı olmadıklarını göstermek ve on-
273
sız bırakacak bir delille karşı karşıya bırakmak istemiştir.
lara tapanları uyarmak için düşündüğü planı derhal devreye
O, uzun bir süre yapacağı işlerle ilgili bir zihnî planlama ile sokmuştur. Putların kendilerini korumaktan bile aciz olduk-
meşgul olmuştur. Onları ikna için farklı bir metot denemeye larını göstermek için onlara bir tuzak kurmayı ve bu emelini
karar vermiş veya bu konuda kendisine vahyedilecek emirle- gerçekleştirmek için de bayram yerine gitmeyerek insanlar-
ri beklemiştir. Nihayet Hz. İbrahim, putları kırma konusun- dan geride kalmayı istemiştir. 278 Hz. İbrahim, yaptığı plan-
daki ilahi emir geldikten sonra fırsat kollamaya başlamıştır. lamaya göre bu amacına ulaşabilmek için bir mazeret ileri
sürmesi bayram şenliklerine katılmaması gerekmiştir. Bunun
Hz. İbrahim’in yaşadığı toplumda, “Nevruz Bayramı” kutla-
için o, dönemin en etkili caydırıcı tehdit unsurlarından olan
maları millî bir gelenek ve bayram havasında kutlanırdı. On-
ve veba olarak ifade edilen bulaşıcı hastalıktan yararlanmak
lar bu hazırlıklara “Nevruziye” adını verirlerdi. Onun kavmi,
yoluna gitmiştir. Kavmi bayram yerine giderken Hz. İbrahim,
âdetleri ve inançları gereği bu bayramı kutlamak ve şenlikle-
toplumun değer yargılarına uygun olarak önce yıldızlara bak-
re katılmak için çok önceden hazırlıklar yapar, hastalar hariç
mış, “Ben hastayım.” diyerek hasta/rahatsız olduğunu bahane
herkes yaşadıkları şehrin dışına çıkar, şehri boşaltır, bayram
ederek özür beyan etmiş, putları kırmak için onların olduğu
274
yerine giderler ve orada geceli gündüzlü eğlenirlerdi. Bay-
yerde kalarak, gerçek niyetini gizlemiş ve putlardan onlara
ram günleri orada kesmek üzere kurbanlar, yemekler, içecek-
bir fayda gelmeyeceğini göstermek istemiştir. Onun yıldız-
ler, meyveler hazırlarlar, ibadethanelerindeki putların önüne
lara bakarak söylediği bu söz, oradakilerde ciddi biri endişe
de onlardan ikram ederlerdi. Bayram yerinde şenlikler ya-
yaratmış, niyetini bilemedikleri için onun gerçekten hasta
parlar, güler oynarlar, şenlikler bitince mabetlerine dönerek
279
olduğuna inanmış, bilinen bir bulaşıcı hastalık korkusuyla
bereketlensin diye putların önüne bıraktıkları yemeklerden
280
yanından çabucak uzaklaşmıştır. Böylece Hz. İbrahim, put-
275
yerlerdi. Rivayete göre; Hz. İbrahim ve kavmi arasında put-
larla ilgili asıl amacını ve Allah’ın dinini insanlara farklı bir
larla ilgili tartışmaların yaşandığı günlere tesadüf eden böyle
yoldan anlatma niyet ve gayesini gizlemiş, putların kırılması
bir bayram gününde, çevre ülkelerden gelen devlet adamla-
için uygun bir fırsat yakalamıştır.
rıyla birlikte devrin zalim kralı Nemrud’un da hazır buluna-
276
cağı bu törenlere, babası oğlunun da katılmasını istemiştir. Kur’an-ı Kerim’de Hz. İbrahim’in kavmi ile birlikte bayram
281
yerine gitmemek için açık olarak “Ben hastayım.” ifadesini
272 Enbiya, 21/56.
273 Sahihi Buhari Muhtasarı, s. 7/89. 277 Ebussuud, s. 6/47; Köksal, Peygamberler Tarihi, s. 1/153.
274 Razi, Tefsir, s. 16/162; Vani, s. 118. 278 Razi, Tefsir, s. 18/616.
275 İbn Kesir, Kısas, 1/123 Mehmed Vehbi, 12/4727; Sahihi Buhari Muhtasarı, 279 İbn Kesir, Tefsir, s. 12/6808; Şihava, s. 2/131; Vani, s. 118.
7/89; Şihava, 2/131; Mahmud, 124-124. 280 Saffat, 37/89-90; Nergis. S. 17.
276 İbn Kesir, Kısas, s. 1/123; Vani, s. 118. 281 Saffat, 37/89.