Page 387 - hz_musa

386 Prof. Dr. Mustafa ERDEM

vermektedir. 1443 Vanî bu ayeti kerimeyi açıklarken; “Beni gör-
meyi ve Bana bakma dileğini unut. Çünkü Beni görmene engel
senden kaynaklanıyor, ama dağa bak, Ben ona tecelli edecek
ona hayat ve Beni görme idraki vereceğim. Eğer tecelli sırasın-
da yerinde durabilirse. Sen de Beni göreceksin.” 1444 Nitekim İbn
Kesîr, Hz. Musa’nın bu isteğinin mümkün olmayacağını izah
ederken, ondan daha büyük ve güçlü olması sebebiyle, Benim
tecelli etmem halinde dağ yerinde durabilirse belki senin için
de beni görmen mümkün olabilir. Bu sebeple Hz. Musa’nın
önce dağa bakmasının söylendiği ileri sürülmektedir. 1445

Rivayete göre, Hz. Musa’nın bu isteği üzerine Cenab-ı Allah
ona hitaben: “Ey Musa! Şüphesiz beni gören canlı ölür, beni
gören kuru mutlaka yıkılır.” demiştir. Nitekim bu yüzdendir
ki Cenab-ı Allah “Rabbi dağa tecelli edince, onu paramparça

etti ve Musa da baygın düştü.” buyurmuştur. 1446 İbn Hazm, “sa-
ika” ve “fâka” kelimelerinin etimolojik yorumlarını yaptıktan
sonra, Hz. Musa’nın Tur Dağı’nda bayıldığını fakat ölmediğini
belirtmiştir. 1447

Cenab-ı Allah Hz. Musa’ya, kendisini görme arzusunun onun
tahammül ve takatini çok aşacağını, dayanılmasının imkânsız
çok vahim bir istek olduğunu, dağa bakarak bunu kolaylıkla
anlayabileceğini hatırlatmıştır. Yüce Allah’ın kudreti tecelli
edip dağ paramparça olunca Hz. Musa gördüğü şeyin dehşe-
tinden bayılarak yere düşmüştür. Rivayete göre bunun üze-
rine melekler ona gelerek ayaklarıyla itekleyip: “Be hey ha-
yırlının evladı! Mutlak izzetin sahibi Yüce Rabbi göreceğini mi
sandın?” diyerek onun bu isteğinin yersizliğine dikkat çekmiş-
tir. 1448 Her ne kadar bu açıklama Hz. Musa’nın peygamber ol-
1443 Ebussuud, s. 3/545.
1444 Vanî, s. 386.
1445 İbn Kesîr, Kasas, s. 323.
1446 İbn Kesîr, Tefsir, 6/3077; Kasas, s. 323.
1447 İbn Haz ez-Zahiri, s. 3/170.
1448 Zemahşerî, s. 974.