Page 357 - hz_musa

356 Prof. Dr. Mustafa ERDEM

rek kendince şöyle bir yorumda bulunmuştur: “İnsanlar süs
eşyalarını üzerinde taşımaktan yorgun düştüklerinde, tüm süs
eşyalarını bir yerde toplanmasına ve herkesin ne kadar gümüş
ve altını olduğunun da not edilmesine karar verdiler. Toplanan
ziynetler daha sonra eritilecek ve çubuklar haline getirilip yük
hayvanlarının üzerine yüklenecekti. Bu sebeple süs eşyalarını
getirmiş ve ortak bir yere yığmış olabilirler.” 1313

Hamdi Yazır, bu konuyla ilişkilendirerek İsrailoğulları’nın ki-
şilikleriyle ilgili şöyle bir değerlendirme yapmaktadır: “Hz.
Musa Benî İsrail’i denizden geçirdikten sonra Tur’da emri ilahi
ile çile çıkarırken arkasında onlar buzağıya tapmaya başlamış-
lardı ki ne kadar haksız bir nankörlüktür.” 1314

Hz. Musa’nın Tur Dağı’ndan döndükten sonra “Ben gittikten
sonra ardımdan ne kötü işler yapmışsınız!” 1315 şeklindeki ifa-
desi, muhatap alınanların veya halife olarak bırakılanların
kimlikleriyle ilgili farklı değerlendirmelere kapı aralamıştır.
Zira buzağıyı yapan ve ona tapanlar Samiri ve onun etrafında
kümelenenlerdir. Dolayısıyla bu hitabın doğrudan onlara söy-
lenmiş olması ihtimal dahilindedir. Diğer taraftan yukarıdaki
ayeti kerimeye göre vekil bırakılan Hz. Harun ile onun yanında
bulunan diğer müminler olabilir. Çünkü Hz. Musa Tur Dağı’n-
dan döndükten sonra kardeşini muhatap almış ve onun ya-
kasından, saçından tutmuştur. Birinci değerlendirmeye göre
ayeti kerimeyi “Siz bana, ne kötü bir halef oldunuz! Çünkü siz

Allah’a ibadet edeceğiniz yerde, tutup buzağıya taptınız!” şek-
linde anlamak daha uygun düşmektedir. İkinci değerlendirme
esasa alındığında “Siz bana ne kötü bir halef oldunuz! Çünkü
siz, Allah’tan başkasına ibadet edilmesine engel olamadınız!”
gibi yorumlamak mümkündür. Bu değerlendirmelerden anla-
şıldığı kadarıyla Hz. Musa’dan sonra İsrailoğulları yoldan çık-
mış, Hz. Harun onları doğru yolda tutmaya güç yetirememiştir.

1313 Mevdudî, s. 3/266-267.
1314 Yazır, s. 11/352.
1315 Araf, 7/150.