Page 337 - hz_musa

336 Prof. Dr. Mustafa ERDEM

veya on gün oruç tutma geleneği başlattılar. 1246

İsrailoğulları, Hz. Musa önderliğinde kendilerine vaat edilen
yeni yerleşim alanlarına doğru giderken yol üzerinde sığır
heykellerinden yapılan putlara tapan ve Hz. Musa’nın kendile-
riyle savaşması istenen Lahm kabilesi veya Baal adlı boğa pu-
tuna tapan Amalikalılardan bir toplulukla karşılaştılar. 1247 On-
lar, Mısır kültüründe yakından tanıdıkları tapınılan putlardan
bazısı hatta en önemlileri sığır/buzağı heykeli olduğundan,
İsrailoğulları’nın buzağıya tapınma hevesleri doğdu ve Hz.
Musa’dan kendi dinlerinde de böyle bir gelenek başlatması-
nı istediler. Onlar bu özenti sonrasında Hz. Musa’ya “Bunların
nasıl birtakım tanrıları varsa” tapındıkları putları varsa “Bize
de bir tanrı/put yap.” dediler. Zira biz Allah Teala’yı görmeyiz.
“Görmediğimiz bir tanrıya nasıl ibadet edelim ve ondan korka-

lım.” dediler. 1248
Aslında İsrail oğullarının yaptıkları bir özentiden ziyade yaşa-
dıkları kültürün onlar üzerindeki izdüşümünü çağrıştırmak-
tadır. Onların, Mısır’da yaşadıkları süre içinde bu tür dini ina-
nışları yakından tanıdıkları, hatta ona inanıp ve uyguladıkları
oldukları tahmin edilmektedir. Nitekim A. Osman Kurt: “İsra-
iloğulları, önceki dönemlerde en çok kurban sundukları tanrı-
yı boğa şeklinde tasavvur ederler, sonraki dönemlerde de bu
tanrıyı hatırlatan oyma putlar yaptıkları görülür. Daha Musa
döneminde, onun Sina Dağı’ndan gelmesi on gün gecikince en-
dişeye kapılıp Harun’dan kendileri için bir put istemeleri eski
inançlarının bir kalıntısı olsa gerektir.” 1249 ifadeleriyle sığıra ta-

1246 Bk. Yusuf Şevki Yavuz, “Aşûra”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1991,
4/24.
1247 Bk. Zemahşerî, s. 2/962; Ebussuud, s. 3/541; Kur’an Yolu, s. 2/581.
1248 Vehbi, s. 5/1744, 1746.
1249 Ali Osman Kurt, Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam’da Din Değiştirme, İstan-
bul, 2004, s. 86-87. Kurt yaptığı açıklamada şöyle demektedir: Yahudilikte
heykeli yapan olarak Musa’nın kardeşi Harun gösterilmesine rağmen, İs-
lam inancında buzağı heykelini yapan Samiri adında birisidir. Ancak Eski
Ahit’te Samiri adının hiç geçmemesi ve heykeli yapanın Harun olarak gös-
terilmesi, Samiri’nin asıl adının Harun olduğu, daha sonraki dönemlerde