Page 58 - Hz_ibrahim
P. 58
56 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 57
Kur’an-ı Kerim’in yıldız, ay ve güneş ile ilgili verdiği örnekleri “Kavmi onunla tartışmaya girişti. Onlara dedi ki: Beni doğru
yola iletmişken, Allah hakkında benimle tartışıyor musunuz?
görünen anlamına göre yorumlayanlar, Hz. İbrahim’in kendi-
Ben sizin O’na ortak koştuğunuz şeylerden korkmam. Ancak
sine ilahlık nispet ettiği şeyler sona erdiğinde kalben tatmin
Rabb’imin bir şey dilemesi hariç. Rabb’imin ilmi her şeyi ku-
olmamış, Rabb’ini gerçek anlamda bilememiştir şeklinde de-
şatmıştır. Hâlâ ibret almıyor musunuz? Siz Allah’ın size hakla-
ğerlendirmiştir. Buna göre Cenab-ı Hakk’ın gerçek anlamda
rında hiçbir hüküm indirmediği şeyleri O’na ortak koşmaktan
bilinmesi, duyu organlarının algılaması ile değil, ayetler ve
korkmazken, ben sizin ortak koştuğunuz şeylerden nasıl korka-
aklın verileri ile mümkündür. Hz. İbrahim’in kesin inancı, bu-
rım! Şimdi biliyorsanız (söyleyin) iki gruptan hangisi güvende
rada duygusal bilgilerin kapsamına girmeyen ve zaruri ola- 129
olmaya daha layıktır?” Bu sorunun cevabı bir sonraki ayeti
rak da bilinmeyen bilgilerle Allah’ın varlığına kesin bir şekil- kerimede şöyle beyan edilmektedir: “İnanıp da imanlarına
de inanmak anlamına gelir. Bu da ancak evrendeki izlerden herhangi bir haksızlık bulaştırmayanlar var ya, işte güven on-
130
istidlal ile üretilen akli bilgiler veya haber yoluyla mümkün larındır ve onlar doğru yolu bulanlardır.”
olabilmektedir. 126 Sonunda Hz. İbrahim “Ben, O’nun birliğine
inanarak yüzümü, yerleri ve gökleri yoktan yaratan Allah’a çe- Ayeti kerimeden anlaşıldığına göre; Hz. İbrahim yıldız, ay ve
127 güneş örneklerinde olduğu gibi onların inançlarının en azın-
virdim ve ben müşriklerden değilim. ” diyerek kaymiyle aynı
dan akli ölçüler içerisinde gerçek olmadığını ispat edince,
inancı paylaşmadığını belirmiştir.
onlar da kendilerini savunmak ve inançlarının doğruluğunu
ispat etmek gayreti içine girmiştir. Fakat aradıklarını bula-
mamanın ezikliğiyle kavmi kendilerini savunmak için “Biz
Kavmi Hz. İbrahim’i Yıldızlarla Tehdit Ediyor
131
atalarımızı bir din üzerine bulduk.” diyerek geleneklerine
Geleneksel inanç ve kültürün etkisiyle atalar inancını savu- sarılmayı, “Yıldızlardan sana bir zarar gelmesinden korkarız.”
ifadesiyle de “Eğer sen, bu putların ilahlığını tenkit edersen,
nan kavmi, onlar gibi inanmayan ve düşünmeyen Hz. İbrahim
ile tartışmaya başlamıştır. Bunan üzerine Hz. İbrahim onlara: putların çeşitli musibet ve belalarına uğrarsın.” diyerek onu
“Babalarınızı taklit ettiğiniz için benim dinim konusunda be- korkutmaya ve kendi inançlarını savunmaya çalışmıştır.
132
nimle tartışıyor musunuz? Hâlbuki ben hakikati keşif yoluyla Fakat Hz. İbrahim onların bu tehditlerine hiç aldırmamış ve
buldum. Sizin babalarınız ise doğru yolda değillerdi. Eğer tak- korkmadığını açıklıkla söylemiştir. Hz. İbrahim bu cevap-
la hem fiziki anlamda onlardan ve onların inandıklarından
lit edecekseniz doğru yolu taklit edin.” diyerek onları yıldızlara
korkmadığını belirtirken hem de manevi olarak onlara şu
tapmamaları konusunda uyarmıştır. Bunun üzerine yıldızlara uyarıda bulunmuştur: “Sizler, günahların en büyüğü olan şirk-
kutsallık atfeden kavmi “Yıldızlardan sana bir zarar gelme- ten korkmazken, hiçbir fayda ve zarar vermeyen putlardan ben
sinden korkarız.” diyerek yıldızların onları Tanrı olarak kabul 133
niye korkayım?”
128
etmeyenlere zarar verebileceğini iddia etmiştir. Bundan
sonrası Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmaktadır: 129 En’am, 6/81.
130 En’am, 6/82.
126 Maturîdî, s. 5/131-132, 135. 131 Zuhruf, 43/22.
127 En’am, 6/79. 132 Razi, Tefsir, s. 9/537.
128 Vani, s. 113. 133 Razi, Tefsir, s. 9/539.
