Page 45 - Hz_ibrahim

42 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 43

Basra arasındaki Ur şehrinde bir yere saklamıştır. Hz. İbra- tıldığı haberini aktarmakta fakat bu tür bilgilerin hepsinin
him’in doğumu yaklaştığında annesi Kusa köyü yakınlarında İsrailiyyattan alındığını ve faydasız olduğunu, bu rivayetleri
bir mağaraya taşımıştır. Hz. İbrahim burada doğmuş, doğum nakledenlerin doğru ile yanlış olanı ayıracak durumda olma-
89
olayı çevredekilerden saklı tutulmuş gizlice büyütülmüştür. dıklarını söylemektedir. O, bu tür bilgilerin Kur’an ve gerçeğe
O, doğduğu günden itibaren bir hükümdar için tehlike teşkil uyanlarının kabul edilebileceğini, diğerlerinin reddedilmesi
93
eden efsane kahramanlardan birisi olmuştur. 90 gerektiğini hatırlatmaktadır.
Razi, Nemrud’un gördüğü rüya hikâyesini anlattıktan sonra Tevrat’ta ve Kur’an-ı Kerim’de Hz. İbrahim’in doğumundan
Hz. İbrahim’in doğumu ile ilgili olarak birçok tefsircinin nak- söz edilmemektedir. Ancak her iki din mensuplarınca yazılan
lettiği, kısmen küçük farklar bulunan ve menkıbevi karakter literatürde birbirine benzer detay derecesinde bilgilere rast-
taşıyan şu bilgileri vermektedir: lanmaktadır. Menkıbevi şekilde anlatılan bu rivayetlere göre
“İbrahim’in annesi ona hamile kaldı, ama bunu kimseye bel- Hz. İbrahim mağarada yaklaşık on beş ay kalmış fakat burada
li etmedi. Doğum sancıları başlayınca, dağdaki bir mağaraya geçirdiği her ay, dışarıdaki çocukların bir yılda büyüdüğü ka-
gidip onu doğurdu. Sonra mağaranın girişini bir taşla kapattı. dar fizik ve zekâ seviyesine ulaşmıştır.
Bunun üzerine Cebrail gelerek, parmağını İbrahim’in ağzına Hz. İbrahim ve hayatı ile ilgili olarak Batılıların hazırladıkları
koyunca o da onu emdi. Böylece onun rızkı bu parmaktan oldu. İslam Ansiklopedisi başta olmak üzere İslam kaynakların-
94
Cebrail onu zaman zaman ziyaret ediyordu. Annesi de sık sık daki bilgilerin pek çoğu değerlendirmeye muhtaçtır. Tarihî
yanına gelip onu emziriyordu. İbrahim büyüyüp, aklı gelişip, rivayetlerdeki tutarsızlık ve verilen bilgilere menkıbelerin
bir Rabb’i olduğunu anlayıncaya kadar, bu hâl böyle devam et- karışması, Hz. İbrahim’in doğumu, doğduğu yer ve mağara
91 92
ti.” İbrahim, vaktinden önce gelişip olgunlaştı. hayatını iyice belirsiz bir hâle getirmektedir. Bütün kaynak
ve rivayetlerin ortak noktası Hz. İbrahim’in doğumuyla ilgili
İbn Kesir, tefsirinde benzer gerekçelerle, Hz. İbrahim’in süt
Nemrud’un tedirginlik duyması, onun doğmaması için bazı
emen bir çocuk iken babası tarafından hayvanların inine
tedbirler alması ve doğum olayının halktan gizli olarak bir
veya bir mağaraya konulduğu ve günler sonra oradan çıkar-
mağarada gerçekleşmiş olmasıdır. Dolayısıyla onun mağara-
da ne kadar kaldığı ve ne zaman oradan çıktığıyla ilgili sağlık-
89 Taberi, s. 1/ 234; İbn Kesir, Kısas, s. 1/166; J. Eisenberg, “İbrahim”, MEB
İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1977, s. 5II/ 878; Çağatay, s. 83; Kuzgun, Hz. lı bir bilgi bulunmamaktadır.
İbrahim, s. 50; Köksal, Peygamberler Tarihi, s. 1/142-144; Harman, İb-
rahim, s. 21/269. MEB İslam Ansiklopedisi’nde Hz. İbrahim’in doğum ön- Hz. İbrahim’in doğumunun ve hayatının bilinen ilk ve önemli
cesiyle ilgili şöyle ilginç bir rivayete yer verilmektedir: “Nemrud birtakım
korkulu rüyalar görmüş, gebe kadınları nezaret altında bulundurup, yeni özelliği, onun put yapıp satan bir ailede dünyaya gelmiş ol-
doğan çocukları öldürtmeğe başlamıştı. Nemrud’un adamları, İbrahim’in masıdır. Bu husus, o ailenin maddi ve manevi hayatının bü-
anasını, daha doğum ağrıları başlamadan evvel, muayene ettiler. Karnının tünleşmiş hâlidir. Zira onun babası put yapmak suretiyle ai-
sağ tarafına elleseler çocuk sol tarafa saklanıyor, solda arasalar sağ tarafa
gizleniyordu. Hiçbir netice elde edemeden çekip gitmeye mecbur oldular.” lesinin dünyalıklarını elde etmekte, onlara tapmak suretiyle
Wensinck, İbrahim, s. 5+II/878. de kulluk görevlerini yerine getirmektedir. Böylece dinî duy-
90 Heller, Nemrud, s. 9/193.
91 Razi, s. Tefsir, 9/521-522. 93 İbn Kesir, Tefsir, s. 10/5342.
92 Heller, s. 9/193. 94 bk. Heller, Nemrud, s. 9/192-194.