Page 240 - Hz_ibrahim
P. 240
238 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 239
a- Hz. Âdem’den önce Cenab-ı Allah tarafından meleklere Allah onu teselli etmek istemiş, o zaman bembeyaz olup et-
yaptırılmıştır. rafına ışıklar saçan Hacerü’l-Esved’i göndermiştir. Hz. Âdem
onunla teselli bulmaya çalışmıştır. Yeryüzünün insanlardan
b- Hz. Âdem tarafından yapılmıştır.
yoksunluğu sebebiyle sıkılan ve Allah’ı tespih ve ona ibadet
c- Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail tarafından yapılmıştır. eden kimseler bulunmadığı için üzülen Hz. Âdem’e Cenab-ı
Allah orada bir beyit yaptıracağını ve onun sonradan yapılan
Kâbe’nin Hz. Âdem’den önce melekler tarafından yapıldığı-
diğer mabetlerden üstün olacağını haber vermiştir. Cenab-ı
nı ileri sürenler Beyhaki’de yer alan bir rivayeti esas almak-
tadırlar. Çeşitli yönlerden eleştirilen bu rivayete göre: “Hz. Hak Kâbe’nin vasıflarını sayarken Hz. Âdem’e ve ondan son-
Âdem Kâbe’de haccederken melekler onunla karşılaştıkların- rakilere güvenli bir yer, onun ve çevresinin kutsal kılınıp do-
da; ‘Ey Âdem! Haccın mübarek olsun. Biz senden iki bin yıl önce kunulmaz özellikte olacağını, ona saygı gösterenlerin Allah’ın
koyduğu yasaklara saygılı davranmış sayılacağını, oradaki
762
haccetmiştik.” demiştir.
insanlara zarar vermeyenlerin Allah yanında güvende ola-
Rivayetlere göre Yüce Allah Kâbe’nin yerini yeryüzünü yarat- cağını, onun şanını yüceltenlerin Allah katında yüceleceğini
madan iki bin sene önce, bu evi de yeryüzündeki her şeyden haber vermiştir. Ayrıca oranın insanlar için yapılan ilk mabet
önce yaratmıştır. Hemen hemen bütün tefsirlerde ve tarihî olduğunu, her padişahın bir korusu olduğu gibi Mekke Vadi-
kaynaklarda bu konuda şöyle bir bilgi yer almaktadır: “Yüce si’nin de Allah’ın kendi korusu ve orada bulunanların ve orayı
Allah meleklerini gönderip onlara ‘Yeryüzünde benim için ziyarete gelenlerin de kendi misafirleri olduğunu belirtmiştir.
Beyt-i Mamur gibi bir ev yapın.’ dedi. Yüce Allah, gökteki (me- 765 Burada yer alan rivayetlerden Kâbe’nin Hz. Âdem’den önce
leklerin) Beyt-i Mamur’u tavaf etmeleri gibi, yeryüzünde her- yapıldığı ve onun ihtiyaç hâlinde buranın tamir ve bakımını
kesin de o evi (Kâbe’yi) tavaf etmelerini emretti. Bu iş, Âdem’in yaptığı anlaşılmaktadır. Bunun yanında Ezraki aynı eserin-
766
763
yaratılmasından önce idi.” de Hz. Âdem’in Hindistan’dan Mekke’ye geldiğinde Cenab-ı
Allah’ın kendisine yardımcı melekler göndererek Kâbe’yi inşa
İkinci görüşü esas alanlar Kâbe’nin Hz. Âdem zamanında ve
767
ettirdiğini nakletmektedir.
onun tarafından yapıldığını iddia etmektedirler. Tefsirlerde,
Bakara suresi 2/127. ayeti kerimesi esas alınarak Kâbe’nin Abdullah ibn Amr İbn As, Kâbe’nin Hz. Âdem tarafından ya-
Hz. Âdem tarafından yapıldığı, dolayısıyla Hz. İbrahim’den pıldığıyla ilgili Hz. Peygamber’den şöyle bir hadis rivayet et-
önce var olduğu belirtilmektedir. Hatta Hz. Âdem ve melek- mektedir: Allah kendisine bir mabet yapmaları için Cebrail’i
lerin Hz. İbrahim’den önce hac ederek Kâbe’yi ziyaret ettik- Hz. Âdem ve Hz. Havva’ya gönderdi. Cebrail onlara yapılacak
764
leri haber verilmektedir. İbn Abbas’tan rivayet edildiğine olan mabedin ölçülerini verdi. Su çıkıncaya kadar Hz. Âdem
yerin toprağını kazdı, Hz. Havva çıkan toprağı dışarı taşıdı.
göre Hz. Âdem, yeryüzüne gönderilince ilk önce Beytullah’ın
Sonra onlara yeter denildi. Beytin yapımı tamamlandıktan
bulunduğu yere inmiştir. O çok üzgün olduğu için Cenab-ı
sonra Cenab-ı Allah onlara onun etrafını tavaf etmelerini vah-
762 Ebu Bekir Ahmed b. Hüseyin el-Beyhakî, Delailü’n-Nübüvve, Beyrut, 1985,
s. 2/45. 765 Ezraki, s. 32-33; Razi, Tefsir, s. 6/481.
763 Razi, Tefsir, s. 6/480. 766 Ezraki, s. 34-36.
764 Maturîdî, s. 1/267; Ebussuud, s. 1/364. 767 Ezraki, s. 36.
