Page 243 - Hz_ibrahim

240 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 241

768
yetti. Kendisine sen ilk insansın bu da ilk mabettir denildi. ziyaret maksadıyla gelenler olmuştur. Dolayısıyla insanlık ta-
773
Böylece insanlardan ilk defa hacceden ve Kâbe’yi tavaf eden rihi boyunca Kâbe’nin kutsallığı ve ziyareti devam etmiştir.
Hz. Âdem olmuştur. Rivayetlerde onun çeşitli kereler haccet- Bu konudaki rivayetlerde bazı çelişkiler mevcuttur. Nitekim
769
tiğinden söz edilmektedir. İbn Kesir, Beyhaki’de nakledilen Beyhaki’nin Urve b. Zübeyr’den naklettiği bir habere göre
bu hadisi rivayet eden İbn Lehia’nın zayıf birisi olduğunu ve Hz. Nuh başta olmak üzere bütün peygamberler Kâbe’yi ziya-
onu tek başına rivayet ettiğini, Abdullah İbn Amr’ın muhte- ret etmiştir. Ancak Hz. Hud ve Hz. Salih, içinde bulundukları
melen Yermük Savaşı’nda esir aldığı iki arkadaşından bunu toplum şartları dolayısıyla onu ziyaret imkânı bulamamış ve
aldığını söylemektedir. 770 haccetmeden ölmüştür. Aynı rivayette Hz. Nuh zamanında
meydana gelen Tufan’dan Kâbe’nin de etkilendiği ve oranın
Fahruddin er-Razi, Kâbe’nin Hz. Âdem zamanında mevcut
774
olduğunu ve bu yöndeki rivayetlerin en doğru görüş olduğu- kırmızı bir tepeye dönüştüğü haber verilmekte ve yerinin
775
kaybolduğu ifade edilmektedir. Bu durumda Kâbe yıkılmış
nu söylemekte ve Mekke ile ilgili rivayetleri buna delil olarak
göstermektedir. 771 olduğuna göre peygamberlerin nereyi ve nasıl ziyaret etmiş
oldukları konusu araştırılmaya değerdir.
İslam kaynaklarında, Hz. Âdem ve Hz. Havva’nın cennetten
çıkarılıp dünyaya gönderildikleri zaman Mekke civarındaki
Arafat Dağı’nda buluştukları ve Kâbe’nin bulunduğu yere gel- d- Kâbe Hz. İbrahim’den Önce Yapılmıştır
dikleri yönünde rivayetler yer almaktadır. Bu esnada eşi ile
Hz. İbrahim’in temelleri yükseltmesi ifadesi, Kâbe’nin aslının
buluşmalarının şükrünü ifa için Hz. Âdem ibadet etmek ister.
önceden var olduğunu hatırlatmaktadır. Ancak Hz. Nuh za-
Cennette etrafında tavaf ederek ibadet ettiği nurdan sütunu
manında olan Tufan ve geçen sürede Hz. Âdem’in yaptığı bina
hatırlar ve kendisine verilmesini ister. Bu sütun orada tecelli
yıkılıp yok olmuştur.
eder ve Hz. Âdem onun etrafında tavaf ederek Allah’a ibadet
görevini yerine getirir. Bu nurdan sütun Hz. Şit zamanında Âl-i İmran suresinin 3/96-97. İbrahim suresinin 14/37. ayet-
kaybolur ve yerinde siyah bir taş kalır. Bunun üzerine Hz. Şit lerinden veya bunlarla örtüşen Hz. Peygamber’den gelen ha-
oraya dört köşe taş ve çamurdan bir bina yapar. Sonra Nuh dislerden anlaşıldığı kadarıyla bu kutsal mabet, Hz. Âdem’in
Tufanı esnasında bu bina uzun bir süre kumlar altında gizli yaptığı yeryüzünün ilk mabedidir. Dolayısıyla bu mabet Hz.
kalır. 772 İbrahim ve oğlu Hz. İsmail’den önce yapılmıştır.
776
Tufan’dan sonra Hz. İbrahim zamanına kadar bölgenin kut- Hz. İbrahim’in eşi Hz. Hacer ve oğlu Hz. İsmail’i daha küçük
sallığı hakkında genel bir kanı olmakla birlikte Kâbe’nin yeri çocukken Mekke’ye getirdiğinde oranın kutsal bir yer olduğu
belirsiz kalmış, fakat bu süre içinde de insanlardan buraya ve içerisinde her ne kadar adı geçmese de Kâbe’nin bulun-

768 Beyhakî, s. 2/44-45; Ebussuud, 1/364-365.
773 Ezraki, s. 43; Köksal, Peygamberler Tarihi, s. 1/208.
769 Ezraki, s. 38-40. 774 Beyhakî, s. 2/46. Bu konuda geniş bilgi için bk. Ahmet Güç, Dinlerde Ma-
770 İbn Kesir, Tefsir, s. 4/1308. bed ve İbadet, İstanbul, 1999, s. 221-223.
771 Razi, Tefsir, s. 6/481-482. 775 Köksal, Peygamberler Tarihi, s. 1/208.
772 Köksal, Peygamberler Tarihi, s. 1/208. 776 Mahmud, s. 154-155.