Page 177 - Hz_ibrahim

174 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 175

muhtemeldir. Hz. İbrahim, ilk oğlu doğduğunda seksen altı ya- Tarihî akış ve rivayetlerden anlaşıldığı kadarıyla Hz. İbra-
542
şında bulunmaktadır. Oğlu İsmail on üç, kendisi de doksan him’in Mekke ziyareti ve ailesini oraya yerleştirmesi olayı,
543
dokuz yaşında iken sünnet hadisesi gerçekleşmekte, İshak onun Filistin bölgesine kesin yerleşmesinden sonra gerçek-
544
doğduğunda yüz yaşında olduğu belirtilmektedir. İshak bü- leşmiştir.
yüyüp sütten kesildiği zaman Hz. Hacer ve Hz. İsmail’in ev-
Hz. İbrahim’in eşi Hz. Hacer ve oğlu Hz. İsmail’i Mekke’ye gö-
545
den çıkarılarak başka bir yere gönderildiği anlaşılmaktadır.
türmesi, aile içi ilişkilerin doğal sonucu gibi zahirî sebeplere
546
Hâlbuki bu dönemde Hz. İsmail Hacer’in kucağında taşınan
dayandırıldığında; Hz. Sare, çocuk olduktan sonra Hz. Hacer’i
547
ve çalı dibine atılan bir çocuk olarak nitelenmektedir.
kıskanır ve onunla bir arada yaşamak istemez. İşin hikmet
Hz. İsmail’in baba evinden çıkarken anasının kucağında bir boyutu esas alındığında; Hz. İbrahim ilahi bir buyruk sonu-
çocuk olduğu şeklinde nitelenen ve az önce aynı yerde veri- cu eşi Hz. Hacer ve oğlu İsmail’i çok küçük yaşta anne sütü
550
lenlerle çelişen bu bilgi, İslami kaynaklarda onun Mekke’ye içerken/emerken ve henüz Hz. İshak doğmamışken Mek-
551
gittiği zaman henüz ana sütü emen bir çocuk olduğu yönün- ke’ye götürür. Hz. Hacer ile Hz. Sare arasındaki anlaşmazlık
deki tarihî malumat ile örtüşmektedir. Ancak onların Mek- ve kıskançlık bu kutsal yolculuğun geleceğe dönük zahirî se-
ke’ye gidişi, Hz. İshak’ın doğumundan çok önce olmuş olması bebidir. Böylece bütün insanlığa ve âlemlere rahmet olarak
gerekmektedir. Ayrıca İslam kaynaklarına göre Hz. İbrahim gönderilecek Hz. Muhammed’in dünyaya geleceği coğrafyaya,
Mekke yolculuğu esnasında eşi ve oğluna eşlik etmişken, Tev- onun dedelerinin gelmesine vesile olur.
552
rat’a göre bu olay tamamen başka bir zamanda başka bir yer
Yaşanan olaylardan Hz. İbrahim’in ve ailesinin bir hikmetin/
olarak gösterilmekte ve Hz. Hacer âdeta evden kovularak bi-
sebebin gerçekleşmesi için Mekke’ye gönderildiği anlaşıl-
linmeyen bir yöne yalnız başına gönderilmekte ve kaderine
548 maktadır. Bu konuda Kur’an-ı Kerim’de çok çeşitli örnekler
terk edilmektedir. Hz. Sare’nin onların dışarı atılmalarını
verilmektedir. Zülkarneyn ile alakalı: “Gerçekten biz onu yer-
istemesi, bir arada bulundukları kanaatini vermektedir. Bü-
yüzünde iktidar ve kudret sahibi kıldık, ona (muhtaç olduğu)
tün bunlar, İslami kaynaklarda belirtildiği üzere, Hz. İsmail’in
her şey için bir sebep (bir vasıta ve yol) verdik. O da bir yol
çok küçük yaşta iken annesiyle birlikte evden uzaklaştığı ihti-
553
tuttu.” buyrulmaktadır. Benzer şekildi Yusuf suresinde Hz.
malini güçlendirmektedir. 549
Yusuf’un Mısır’a gelmesi öncesinde yaşananlar detaylı bir
şekilde belirtildikten sonra Cenab-ı Allah: “Ve böylece biz Yu-
554
suf’u o ülkede yerleştirdik.” ifadeleriyle Hz. Yusuf’un önce-
542 Tekvin, 16/16.
den yaşadığı bütün acı olayların bir hikmetin sonucu ve Mı-
543 Tekvin, 17/24-25.
544 Tekvin, 21/5. sır’a gidip yerleşmesi için bir sebep olduğunu haber vermek-
545 Tekvin, 21/8.
546 Mevlana Şibli, Büyük İslam Tarihi Asr-ı Saadet, çev. Ö. Rıza Doğrul, İstan- 550 Saffat, 37/100-102.
bul, 1973, s. 103. 551 İbn Kesir, Kısas, s. 1/137; Vani, s. 128.
547 Tekvin, 21/15. 552 Vani, s. 129; Hadislerle İslam, s. 6/43.
548 Tekvin, 21/8-16. 553 Kehf, 18/84-85.
549 Harman, İbrahim, s. 21/267-268; Ayrıca bk. Tekvin, 16-21. Bablar. 554 Yusuf, 12/56.