Page 175 - Hz_ibrahim

172 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 173

Hz. İbrahim konusunda İslam kaynaklarında yer alan bazı guları kabaran Hz. Sare’nin isteği ve Rabb’in emri üzerine Hz.
bilgiler İsrailiyat ile desteklenmesine rağmen, Hz. İsmail ile İbrahim Hz. Hacer ile Hz. İsmail’i evden uzaklaştırır. Onlar bir
ilgili anlatılanlar hususunda Yahudi kaynaklarıyla İslami lite- süre Beer Şeva Çölü’nde dolaştıktan sonra Paran Çölü’ne gi-
ratür arasında ciddi farklılıklar bulunmaktadır. Hz. İbrahim dip orada yaşarlar:
ve Hz. Sare’nin, ilerlemiş yaşlarına rağmen çocuklarının ol- “İshak doğduğunda İbrahim yüz yaşındaydı… Çocuk büyüdü.
maması, Hz. İbrahim’in Hz. Hacer ile evlenmesi ve Hz. İsma- Sütten kesildiği gün İbrahim büyük bir şölen verdi. Ne var ki
il’in doğumu, ona “İsmail” adının verilmesi, çocuk doğduktan Sara, Mısırlı Hacer’in İbrahim’den olma oğlu İsmail’in alay et-
sonra Hz. Sare ile Hz. Hacer arasındaki kıskançlık olayları ve tiğini görünce, İbrahim’e, ‘Bu cariye ile oğlunu kov.’ dedi. ‘Bu
Hz. Hacer’in başka bir yere nakli konusundaki tartışmalarda cariyenin oğlu, oğlum İshak’ın mirasına ortak olmasın.’ Bu İb-
her iki dinin kaynakları arasında ciddi benzerlikler, hatta yer rahim’i çok üzdü, çünkü İsmail de öz oğluydu. Ancak Tanrı İb-
yer karşılıklı bilgi geçişleri bulunmaktadır. Ancak, Hz. İsmail rahim’e ‘Oğlunla cariyen için üzülme.’ dedi. ‘Sara ne derse onu
ve annesi Hz. Hacer’in Filistin bölgesinden çıkarılması, çıka- yap. Çünkü senin soyun İshak’la sürecektir. Cariyenin oğlundan
rılma biçimi, bu zamanda Hz. İsmail’in yaşı, gittikleri yer, yeni da bir ulus yaratacağım, çünkü o da senin soyun.’ İbrahim sa-
yaşam alanları ve şartları, Hz. İbrahim’in çocuklarından birini bah erkenden kalktı, biraz yiyecek, bir tulum da su hazırlayıp
kurban etmesi gibi konularda iki dinin kaynakları arasında Hacer’in omzuna attı, çocuğunu da verip onu gönderdi. Hacer
büyük farklılıklar yer almaktadır. Genellikle Kur’an-ı Kerim’i Beer Şeva Çölü’ne gitti, orada bir süre dolaştı. Tulumdaki su tü-
esas alan İslam kaynaklarında Hz. İbrahim, Hz. Hacer ve Hz. kenince, oğlunu bir çalının altına bıraktı. Yaklaşık bir ok atımı
İsmail’in Mekke’ye yerleştirilmeleri ve sonrasında yaşanan uzaklaşıp, ‘Oğlumun ölüsünü görmeyeyim.’ diyerek onun karşı-
olaylar arasında büyük tutarlılıklar bulunurken ve verilen sına oturup hıçkıra hıçkıra ağladı…” 540
bütün bilgiler birbirini tamamlarken, Yahudi kaynaklarında
Tevrat’ta bu konuyla ilgili verilen bilgiler arasında bazı çeliş-
yer alanlar arasında sadece İslami literatürle değil, bizzat
kiler bulunmaktadır. Mesela Hz. Sare’nin daha ana rahmine
Tevrat’ta nakledilenler arasında bile çelişkilerin bulunduğu
541
düştüğü günden itibaren Hz. İsmail’i kıskanmasına rağmen
dikkati çekmektedir.
kendi oğlu İshak dünyaya gelinceye kadar on üç yıl boyunca
ona katlanmış olması zayıf bir ihtimaldir. Diğer taraftan Hz. İs-
b- Hz. Hacer’in Şam Bölgesinden Ayrılması hak’ı müjdelemek üzere misafirler geldiğinde Hz. İbrahim’in
eşi Hz. Sare ve uşağı ile birlikte oturduğu bildirilmekte, fakat
Tevrat’ta Hz. İsmail’in doğumundan sonra geçen on üç yıllık
Hz. İsmail ile annesinden hiç söz edilmemektedir. Tevrat’ta
süreyle ilgili bilgi yoktur. Hz. İbrahim doksan dokuz yaşına
verilen bilgilere bakıldığında İslami kaynaklarla pek çok çe-
gelince Hz. Sare’nin de bir çocuk doğuracağı müjdelenir, bü-
lişkiler içermektedir. Bunlardan konumuzu ilgilendiren tara-
tün Ken’an diyarı zürriyetine ebedi mülk olarak vadedilir. Bu
fıyla; Tevrat’ta daha önce verilen bilgilere göre Hz. İsmail’in
ahdin simgesi olarak Hz. İbrahim sünnet olur. O, sünnet ol-
baba ocağından ayrıldığı gün en az on yedi yaşlarında olması
duğunda doksan dokuz, Hz. İsmail de on üç yaşındadır. Hz.
İbrahim yüz, Hz. Sare de doksan yaşında iken İshak doğar. 540 Tekvin, 21/5-21.
Fakat İshak’ın sütten kesilmesinin ardından kıskançlık duy- 541 Tekvin, 16/5-12.