Page 438 - hz_musa

Hz. MUSA 437

Zemahşerî, Hz. Musa’nın dağa çıkma olayını ve orada Cena-
b-ı Allah’ın görülmesi meselesini farklı yorumlamıştır. “Onun
Allah’ı görme talebinin sebebi, kendilerini beyinsiz ve sapkın
olarak niteleyip teberri ettiği bu kimseleri (yetmiş kişiyi) sus-
turmak, taleplerinin yanlışlığını itiraf ettirmektir. Zira onlar Al-
lah’ı görmeyi talep ettiklerinde Hz. Musa onları yadırgamış, ha-
talarını bildirmiş, hakkı kendilerine anlatmış, fakat onlar inat
etmişlerdir. Hatta inatta iyice aşırı giderek, ‘Hayır, kesinlikle
görmek istiyoruz! Allah’ı açıkça görmeden sana asla iman et-
meyiz!’ demişlerdir. Bu yüzden Hz. Musa onlara bunun imkânsız
olduğunu belirten ilahi kelamı, yani ‘Sen beni asla göremezsin”
şeklindeki ilahi fermanını bizzat işittirerek emin olmalarını,
içlerine düşen şüphenin ortadan kalkmasını istemiş; ‘Ya Rab-
bi! Bana kendini göster de Sana bakayım.’ ifadesini bu yüzden
kullanmıştır. Bunun üzerine Cenab-ı Allah, ‘Beni asla göremez-
sin.” 1662 şeklinde cevap vermiştir. Bu talep üzerine dağ sarsılmış,
hepsi düşüp bayılmıştır. Hz. Musa bu duruma çok üzülmüş, kav-
minin ileri gelenlerinin böyle bir istekte bulunmalarından önce
ölmeyi daha uygun bulacağını, yani keşke ben ölseydim de bun-
ları duymasaydım dercesine: ‘Ya Rabbi! Dileseydin beni de on-
ları da daha önce helak ederdin.’ 1663 ifadelerini kullanmıştır. 1664

Böylece o, Hz. Musa’nın Tevrat’ı almak için tek başına gittiğin-
de Tur Dağı’nda yaşadıklarıyla, kavminden seçtiği yetmiş ki-
şinin farklı bir zamanda yaşadığı olayı birleştirmiştir. Ayrıca
yadırgadığı, kavminin Allah’ı görme isteğini bizzat kendisinin
dile getirdiğini nakletmiştir.” 1665
Vanî, “sümme be’asnaküm min ba’di mevtiküm lealleküm teş-
kürun.” 1666 ayeti kerimesini; “Belki şükredersiniz diye öldükten
sonra sizi tekrar dirilttik.” şeklinde tercüme etmiş ve buradaki

1662 Araf, 7/143.
1663 Araf, 7/155.
1664 Zemahşerî, s. 2/968, 2/998.
1665 Bu konuda geniş bilgi için bk. Razî, Tefsir, s. 11/88-94.
1666 Bakara, 2/56.