Page 319 - hz_musa

318 Prof. Dr. Mustafa ERDEM

onun da fani/ölümlü olduğunun gösterilmesi ve başka insan-
ların da tanrılık iddiasında bulunmalarının önünün kesilmesi
bakımından önemli bir uyarı ve ibret niteliği taşımaktadır. 1189
Ayrıca bu imansızın deniz içinde çürüyerek yok olmaması
veya balıklar tarafından tüketilmemesi böylece insanlığın ha-
fızasından silinmemesi, Allah’a karşı gelen, O’na meydan oku-
yan ve kendini tanrı zannedenlerin akıbetinin nasıl olduğu-
nun gösterilmesi için cesedinin korunduğu ifade edilmiştir. 1190

Konuya farklı bir şekilde yaklaşan Muhammed Esed şu yoru-
mu yapmaktadır: “Seni bedensel olarak kurtaracağız.’ Bununla
muhtemelen, eski Mısırlıların, krallarının ve seçkinlerinin ceset-
lerini mumyalayarak gelecek kuşaklar için saklamak yolundaki
gelenekleri ima ediliyor. Bazı Eski Mısır uzmanları Kur’an’da
ve Kitab-ı Mukaddes’te sözü geçen ‘zalim Firavun’un II. Ramses
(ölm. M.Ö. 1324-1258 dolayları) olduğunu ileri sürerken, ba-
zıları da onun talihsiz selefi Tut-ankh-amen’le ya da M.Ö. 15.
yüzyılda yaşamış olan III. Thotmes’le özdeşleştirmektedir. Ama
bütün bu özdeşleştirmeler yalnızca zan ve tahmine dayanmak-
ta olup tarihsel olarak belgelenmemiştir. Akılda tutulmalıdır ki,
Kur’an’da geçen ‘Firavun’ tabiri bir özel isim olmayıp Eski Mı-
sır’da bütün krallar için kullanılan bir unvandan ibarettir.” 1191

Kur’an-ı Kerim’de insanlığa ibret olarak denizde veya denizin
kenarında korunduğu belirtilen Firavun’un cesediyle ilgili çe-
şitli değerlendirmeler yapılmıştır. Kur’an-ı Kerim’de yer alan
bilgileri, geleneksel Mısır inanç ve kültürü içinde değerlendi-
renler, diğer firavunların cesetlerine uygulanan mumyalama
işleminin bahse konu edilen firavun için de geçerli olduğunu
iddia etmiştir. Buna karşılık onun insanlığa ibret olmak üze-
re korunduğunu belirtenler, inanmayanların, Allah’a ve onun
peygamberlerine karşı gelenlerin ibret olmak üzere sonunun
nasıl olduğunu göstermek için mumyalama olmaksızın muci-

1189 Havva, s. 6/470.
1190 Kutub, s. 8/57.
1191 Esed, s. 414.