Page 185 - hz_musa

184 Prof. Dr. Mustafa ERDEM

fikirleri savunan bilim insanları üzerinde de farklı şekillerde
etkisini gösterdiği anlaşılmaktadır.
Hz. Musa’nın Kıpti’yi öldürmeden önce kaç yıl Firavun’un
sarayında yaşadığı veya onun ikinci kere peygamber olarak
Firavun’un yanına geldiği zaman kaç yaşında olduğu konula-
rında tefsir kaynaklarında çeşitli rakamlar verilmiştir. Sabunî,
Zemahşerî’nin de naklettiklerini tekrar ederek, bu ayeti keri-
menin tefsirini yaparken firavunlar arasındaki farklılığa işaret
etmemiştir. O, “Biz seni küçüklükten itibaren terbiye etmedik
mi, sana sayısız iyilik yapmadık mı, seni koruyup gözetmedik

mi?” ifadelerini kullanarak Hz. Musa’yı bir tek firavun zama-
695
nında yaşamış gibi göstermiştir. Ebus’suud, Hz. Musa’nın
peygamberlik öncesi yaşıyla alakalı şöyle bir süreçten söz
etmektedir: Denildiğine göre Hz. Musa, Kıpti’yi öldürmeden
önce Firavun’un sarayında (On iki yıl kaldığını söyleyenler de
vardır.) otuz yıl yaşamıştır. Sonra Medyen’e gitmiş ve orada on
yıl kalmıştır. Sonra oradan Mısır’a dönmüş ve otuz sene Fira-
vun’un kavmini peygamber olarak dinine davet etmiştir. Onun
696
denizde boğulmasından sonra da elli yıl daha yaşamıştır.
Bir anlamda Hz. Musa, geçmişte yaşadığı şartlarla şimdi yaptı-
ğı işler arasında çok farklar olduğunu, köprünün altından çok
suların aktığını, hayatında yeni bir sayfanın açıldığını, yeni bir
dönemin başladığını, o zaman şartlarında Firavun’a itaatle
yükümlü olduğunu, şimdi işe peygamberlik görevinin gereği
onun kendisine itaat etmesi gerektiğini anlatmıştır.

Konuyu şahıslar üzerinden alarak hak ile batılın mücadelesi
şeklinde değerlendirmek gerekirse burada firavunların kimli-
ğinden öte, onların temsil ettiği zihniyet ön plana çıkmaktadır.
Dolayısıyla Hz. Musa’nın Nil Nehri’nin sularına bırakılmasını
gerektiren zihniyet, onun getirdiği ilahi emirleri reddetmesi-
ne sebep olan zihniyetle aynıdır.
695 Zemahşerî, s. 4/924; Sabunî, 10. Fasikül, s. 57.
696 Ebussuud, s. 6/368.