Page 106 - hz_musa

Hz. MUSA 105

374
• İslam dini geleneğinde Hz. Şuayb’ın o yörede yaşayan bir
peygamber olduğu hatırlanırsa, Hz. Musa’nın onun hakkın-
da kısmen de olsa bir bilgi sahibi olması ve bu sebeple en
güvenilir bir yer olarak onun yanını görmesi.

• O dönem şartlarında çevrede Mısır’a muhalefetiyle bilinen
ve bu anlamda Mısırlılardan da korkmayan bir yerleşim
merkezi olarak tanınması. Medyen’de Firavun’a ait bir hâ-

374 Peygamberler Tarihi, Kur’an-ı Kerim’in ve sahih hadislerin verdiği bilgiler
dışında gaybi haberlerden oluşmaktadır. Nitekim Cenab-ı Allah Peygam-
berimiz Hz. Muhammed’e bu tür bilgilerin vahiy yolu ile bildirilen gaybi
bilgiler olduğunu hatırlatmıştır. (Bk. Âl-i İmran, 3/44; Hud, 11/49.) Bu ko-
nuda Kur’an-ı Kerim dışında kalan bilgiler bilim insanları tarafından hep
tartışılmış, ancak onlar karşılaştıkları zorlukları aşmak ve boşlukları dol-
durmak maksadıyla, kendilerine göre ihtiyaç duydukları bilgileri bu tar-
tışmalılar arasından seçerek kendi görüş ve düşüncelerini desteklemek
yoluna gitmişlerdir. Hz. Şuayb konusunda kaynaklarda yer alan bilgiler de
bu tür tartışılanlar arasında yer almaktadır. Kur’an-ı Kerim’de Hz. Musa ile
onun yardım ettiği kızların babası olarak tanıtılan ihtiyarın kimliği de bu
tartışmaların odağında bulunmaktadır. Zira Kur’an-ı Kerim’de bu kıssa ile
ilgili olarak ihtiyarın adından söz edilmemiştir. Ancak tarihi kaynakların
ve onların içerdiği rivayetlerin genelinde o şahsın Hz. Şuayb olduğu şek-
linde değerlendirmeler yapılmış, fakat bazılarında Hz. Musa ile Hz. Şuayb
arasında bir ilişki olmadığına dikkat çekilmiştir. Mustafa Asım Köksal, Hz.
Musa’nın Medyen hayatıyla ilgili bilgi verirken muhatap olduğu, kızların
babası ve kayınpederi olan yaşlı adamı Hz. Şuayb olarak belirtmektedir.
(Peygamberler Tarihi, 2/16-20.) Köksal, aynı kitabın birinci cildinde Hz.
Şuayb hakkında bilgi verirken onun Hz. Musa ile ilişkilerine hiç değinme-
mektedir. O, Kur’an-ı Kerim’deki bilgileri esas alarak onun Medyen halkı-
na ve Eyke’lilere peygamberlikle görevlendirildiğini ve onların da inkâr,
isyan ve şirk yanında işledikleri günahlar sebebiyle helak olduklarını ha-
ber vermektedir. O, Cenab-ı Allah’ın Hz. Şuayb ile birlikte ona iman eden-
leri bu azaptan rahmetiyle kurtardığını ve onların hep birlikte Mekke’ye
gidip yerleştiğini ve vefatlarına kadar oradan ayrılmadıklarını belirtmek-
tedir. (Cevded Paşa, s. 1/28; Köksal, Peygamberler Tarihi, s. 1/327-335).
Kur’an-ı Kerim’de Cenab-ı Allah “Korkma, zalim bir kavmin elinden kurtul-
muş oldun.” (Kasas, 28/25) buyurarak onun güvenilir, korunaklı ve emin bir
yere sığındığını ve buranın da Medyen (Kasas, 28/22-23) olduğunu haber
vermekte ve Hz. Şuayb’ın da Medyen’lilere peygamber olarak gönderildiğini
açıkça belirtmektedir. (Bk. Araf, 7/85-102; Hud, 11/84-95; Şuara, 26/176-
189; Ankebut, 29/36-37.) Bu durumda Hz. Musa’nın Medyen halkı helak
olduktan belli bir süre geçtikten sonra Hz. Şuayb ile bir araya gelmiş olma
ihtimali ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmamızda biz, genel görüşe katılarak Hz.
Musa’nın Medyen’e gelerek tanıştığı, kızlarından birisiyle evlendiği ve on yıl
onun yanında hizmet ettiği, peygamberliğe giden yolda ona sahip çıkan, ko-
ruyan, eğiten, yetiştiren kişinin Hz. Şuayb olabileceğini mümkün görmekte-
yiz. Nitekim Ahmed Cevdet Paşa, onun Medyen’de iken kızlarından birisini
Hz. Musa ile evlendirdiğini haber vermektedir. (Kasas-ı Enbiya, s. 11/28.)