Page 81 - Hz_ibrahim

78 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 79

aşağı seviyede birisine veya bir şeye kulluk yapmasının in-
HZ. İBRAHİM’İN BABASI VE PUTPURESTLERLE san aklına ve fıtratına uymadığını, oysa putların insan eli-
MÜCADELESİ nin ürünü olduğunu, gören, duyan ve insanlara yararlı olan
hayvanlardan bile aşağıda bulunduğunu ona lisanımünasip
ile anlatmıştır. Yıldız, ay ve güneş örneklerinde olduğu gibi
a- Hz. İbrahim’in Dinine Davet Metodu kaybolan yok olan şeylerin insanın Tanrı’sı olamayacağını,
insanın yaratılması, yaşatılması, güneşin doğudan doğması
Hz. İbrahim, kendisine verilen görev ve sorumluluğun gere-
gibi örneklerde ifade buyrulduğu üzere, Allah’ın insanüstü
ğini yerine getirebilmek için, her türlü metodu başarıyla de- bir güce sahip olduğunu hatırlatmıştır.
nemiştir. Bunlar arasında aklı ve bilgiyi kullanırken sosyal ve
3. İlmî veri ve delilleri kullanmıştır.
psikolojik şartları da en güzel bir şekilde değerlendirmiştir. 205
Hz. İbrahim babasına insanlara anlattıklarını kendiliğinden
1. Peygamberlere ait bir yol izlemiştir.
demediğini, aklı başında bir insan olmak yanında peygamber
Bu anlamda o, Kur’an-ı Kerim’de Hz. Musa ve Hz. Muham- olarak görevlendirilmesi sebebiyle Cenab-ı Allah’ın kendisi-
med örneklerinde olduğu gibi muhataplarına oldukça yumu- ne özel olarak verdiği ilim, hidayet gibi imkânlar dâhilinde
206
209
şak davranmıştır. Hz. İbrahim babasıyla konuştuğu zaman yaptığını söylemiştir. “Babacığım! Hakikaten sana gelme-
207
sıddıkların ve peygamberlerin özelliklerini taşımaktadır. yen bir ilim bana geldi. Öyle ise bana uy ki, seni düz yola çıka-
210
Onun babasına karşı kullandığı dil çok önemlidir. O, tatlı bir rayım.” ayeti kerimesinden anlaşıldığına göre Hz. İbrahim,
hitap şekliyle babasını Cenab-ı Allah’ın kendisine lütfettiği her ne kadar yaş olarak babasından küçük ve ondan daha az
hayır ve doğru yola çekmeye çalışmıştır. Her sözünün ba- hayat tecrübesine sahip olsa da Yüce Allah’ın yardımıyla ken-
şında “Babacığım!” diyerek babasını çok sevdiğini, onu ilahi disine gelen vahiy sayesinde gerçeklere vâkıf olmuş, hakikati
azaptan kurtarma arzusu içinde olduğunu, doğruya ve güzele görmüş, böylece bu bilgilerden haberdar olmayan babasını
iletmek istediğini gayet nazik ve yumuşak bir üslupla söyle- uyarmıştır. Üstelik baba ile oğul arasında samimi bir duyguy-
miştir. 208 la gerçekleşen bu konuşmada babasının rencide olmasına ve
onun küçük düşmesine sebep olacak bir durum da bulunma-
2. Akli delilleri en güzel şekilde kullanarak ikna yolunu
211
mış, babasını cahillikle suçlamamış, kendisi de ona karşı
denemiştir.
212
bilgiçlik taslamamıştır. Buna karşılık babası, Hz. İbrahim
“Babacığım! Duymayan, görmeyen ve sana hiçbir fayda sağ- için bir kerecik bile “oğlum” ifadesini kullanmamıştır.
lamayan bir şeye niçin taparsın?” diyerek insanın kendinden
Said Havva, Hz. İbrahim’in babasına yapmış olduğu bu davet
ve verdiği öğüdün ona karşı çok derin boyutlu bir şefkat ve
205 Bu konuda bk. Mahmut Aydın, Kur’an’da Peygamberlerin Tebliğ Metotla-
rının Psikolojik Bağlamda Değerlendirilmesi, Basılmamış Yüksek Lisans
Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van, 2008. 209 Kutub, 9/515.
206 bk. Âl-i İmran, 3/109; Taha, 20/44. 210 Meryem, 19/43
207 Havva, s. 8/467. 211 İbn Kesir, Kısas, 1/119; Kutub, 9/515.
208 Razi, Tefsir, s. 15/360; Ebussuud, s. 5/529. 212 Ebussuud, s. 5/530.