Page 209 - Hz_ibrahim

206 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 207

Hz. İsmail’in kurban edilmek istendiği sırada babasıyla ara- akıtılması kalmıştır. 652
larında geçen konuşma İslam kaynaklarında geniş yer tut-
Hz. İbrahim, eşi Hz. Hacer ve oğlu Hz. İsmail iyi bir Müslü-
maktadır. İbn Abbas’ın rivayetine göre Hz. İbrahim ile oğlu
arasında geçen konuşma özet olarak şöyledir: “Babası oğluna man aile modeli oluşturmuştur. Mekke’ye ilk gittiklerinde
kendisine verilen emri haber verdi. Bunun üzerine o, ‘Babacı- karşılaştıkları olumzsuz manzara karşısındaki vakur duruş-
ğım! Çırpınmamam için ellerimi kollarımı iyice bağla. Kanımın ları gibi kurban hadisesinde de herkes tam bir teslimiyet içi-
sıçramaması ve annemin onu görüp üzülmemesi için, elbisemi ne girmiştir. Hz. İbrahim gördüğü rüyada kendisine verilen
uzağa koy. Kolay gelmesi için, bıçağını iyice bile ve boğazımı emre sadakat göstermiş, bu konuda eşi Hz. Hacer’i bilgilen-
653
onunla hemen kes. Çünkü ölüm zor. Anneme selam söyle, eğer dirmiş, o da tam bir sabır ve tevekkül örneği vermiş, olayın
gömleğimi anama vermek istersen, ver. Çünkü belki de bu ona şahsında gerçekleşecek kişisi olan Hz. İsmail tam bir teslimi-
bu işi kolaylaştırır dedi.’ İbrahim (as) de ‘Yavrum! Allah’ın emri yet göstererek babasına emrolunduğu şeyi yapmasını tavsiye
hususunda ne güzel yardımcısın.’ dedi. Sonra onu bağlamış ol- etmiştir. Bundan dolayı o, Kur’an-ı Kerim’de “(Resulüm!) Ki-
654
duğu hâlde, her ikisi de ağlayarak onu öpmek istedi, sonra bı- tap’ta İsmail’i de an. Gerçekten o sözüne sadıktı…” ifadesiyle
çağı boğazına dayadı. Bunun üzerine oğlu, ‘Beni yüzüstü yatır. övülmüştür.
Çünkü yüzüme baktığında, bana acıman tutar. Kalbin rikkate Rivayete göre Hz. İbrahim, bu rüyayı kurban bayramı önce-
gelir. Böylece bu, senin Allah’ın emrini yapmana mâni olur.’ sinde tevriye gecesinde görmüş, fakat gerçekliğinden şüphe
dedi. Hz. İbrahim de böyle yapıp bıçağı ensesine dayadı, kes- etmiştir. Üç gün üst üste aynı rüyayı görünce gerçek olduğu
mek istedi fakat bıçak kesmedi. Bunun üzerine ‘İbrahim! Rüya- kanaati hâsıl olmuştur. Vani Mehmed Efendi, peygamberle-
655
651
na sadakat gösterdin…’ diye ona nida olundu.” rin gördüğü rüyanın vahiy olduğunu ve Halilullah sıfatı olan
bir peygamberin böyle bir konuda birkaç kere rüya görme-
Hz. İbrahim ve oğlunun Cenab-ı Hakk’ın emrine boyun eğip
sinin bu sıfatla mütenasip olmadığını ve onun bir kere rüya
itaat etmesinin büyüklüğü, imanın azameti ve Yüce Allah’ın
gördüğünü belirtmektedir. 656
hükmünü gönül rızasıyla karşılamanın önemi, insanoğlunun
tarih boyunca tanıdığı örneklerin çok üstünde olduğu bir Maturîdî, kurban olacak kişinin adını zikretmeksizin bu ko-
kere daha açığa çıkmıştır. Hz. İbrahim kendi oğlunu tutup alnı nuda şunları söylemektedir: “Bu ayet, nebilerin ve resûllerin
üzerine yatırmış ve kesmek üzere hazırlamıştır. Baba oğul gördükleri rüyanın hak olduğunu gösterir, onlar çıplak gözle
her ikisi de tam bir teslimiyet içerisinde olmuştur. Onların görülen olaylar gibidir. Hz. İbrahim, insanı kesmenin ve öldür-
sergilediği bu görüntü cesaret, kahramanlık meselesinden menin haram olduğunu bildiği hâlde, çocuğuna; rüyamda seni
çok öte, yüce bir duruştur. Kahramanlar ya ölür ya da öldürür. kurban ettiğimi gördüm deyince oğlu da sana buyrulanı yap
Baba ile oğlun yaptıkları bundan çok başka bir şey olsa gerek- demiştir. Eğer gördüğü rüya emir olmasaydı, oğlu, sana buy-
tir. Onlar Allah’ın emrini yerine getirmişler, canı, cananı, ruh
ve cesedi azim ve duyguyu mizana koymuş, sadece bir kan 652 Kutub, s, 12/ 333-334.
653 Vani, s. 147.
654 Meryem, 19/54.
655 Razi, Tefsir, s. 18/625; Mehmed Vehbi, s. 12/4732; Vani, s. 148.
651 Razi,Tefsir, s. 18/633; Mahmud, s. 161; Vani, s. 148-149; Köksal, s. Pey-
gamberler Tarihi, s. I/188-189. 656 Vani, s. 146.