Page 205 - Hz_ibrahim

202 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 203

kaynaklarına da girmiş ve Müslüman bilim adamlarından Üstelik birinci oğlu Hz. İsmail Hz. İshak’tan on dört yaş daha
kurban olayının Hz. İshak ile gerçekleştiğini kabul edenler ol- büyüktür. Kavram olarak “biricik” kelimesi, sadece bir çocu-
muştur. Oysa İbn Kesir, hem Yahudi hem de buna inanan Müs- ğu olan kişi tarafından veya birkaç çocuğu olan birisinin ilk
lüman âlimlere cevap olması bakımından şu bilgileri naklet- çocuğunu ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu durumda Hz.
mektedir: “Yüce Allah Hz. İbrahim’e tek olan oğlunu kurban İsmail, Hz. İbrahim’in ilk çocuğu olduğuna göre, o henüz Hz.
etmesini emretmiştir. Onların kitaplarının bir nüshasında; ilk İshak doğmadan Hz. İsmail’i kurban etmek istediğinde bu
çocuğunu boğazlaması emredildi denilmektedir. Onlar burada kavramı onun için de kullanmış olması mümkündür.
yalan ve iftira yoluna saparak boğazlanması emredilen çocu-
ğun İshak olduğunu söylemişlerdir. Bu, asla caiz değildir. Zira Burada bir hususu daha dikkate almak lazımdır. Bütün Yahu-
kendi kitaplarının (orijinal) metnine bile muhaliftir. Onların diler kendilerini Hz. İshak nesli olarak kabul ederler. Onların
boğazlanması emredilen çocuğun İshak olduğunu söylemeleri, iddiaları doğru kabul edilecek olursa Yahudilerin en azından
onun kendilerinin babaları, İsmail’in ise Arapların babası ol- yılda bir defa Hz. İshak’ın kurban edileceği günü anmaları
masındandır. Onlar çekememezlik ederek, kitaplarına ilaveler veya kutlamaları gerekirdi. Halbuki Yahudilerde böyle bir uy-
yapmış ‘Yanında kimse olmaksızın.” anlamına gelecek şekilde gulama olmamasına rağmen Müslümanlar, o günün hatırasını
kitaplarının metnini tahrif etmiştir… İlim ehlinden bir toplu- canlı tutmak amacıyla asırlar boyunca her yıl kurban bayramı
luk, boğazlanması emredilenin İshak olduğu görüşündedir. Bu olarak Hz. İsmail’in kurban edilmekten kurtulduğu günü kut-
görüş Selef’ten bir topluluk tarafından da nakledilmiştir. Hatta lamaktadır. 640
bazı sahabilerden de nakledilmektedir. Halbuki bu ne Kitap’ta İbn Kuteybe, Hz. İbrahim’in çocukların hangisinin kurban
ve ne de Sünnette mevcuttur. Öyle sanıyorum ki bu, kitap ehli- edildiği yönünde çeşitli görüşler olduğunu belirttikten sonra
nin bilginlerinden delilsiz olarak alınıp kabul edilmiş olmalıdır. Tevrat kaynaklı bilgiler onun üzerinde etkili olmuş ve Hz. İs-
Allah’ın kitabı, burada boğazlanması emredilen çocuğun İsma- hak’ın kurban edilmek istendiği kanaatine ulaşmıştır. 641
il olduğuna şahittir. Zira burada hilim sahibi bir çocukla müjde
söz konusu edilmekte ve peşinden onun boğazlanmasının em- Yahudiler, Tevrat’ta yer alması dolayısıyla kurban olayının Hz.
İbrahim ile Hz. İshak arasında gerçekleştiğine inanmaktadır.
638
redildiği zikredilmektedir. ”
Tevrat’a göre Hz. İbrahim: “Ya Rab Yehova! Bana ne verecek-
Tevrat’ta Hz. İbrahim’in biricik oğlunu kurban etmesi isten- sin? Ben çocuksuz gidiyorum ve evimin sahibi şu Şamlı Eliezer
639
mektedir. Yahudiler Hz. Sare’den doğduğu gerekçesiyle İb- olacaktır. İşte bana zürriyet vermedin ve işte evimde doğan
rahim’in biricik/sevgili oğlum dediği çocuğunun Hz. İshak ol- benim mirasçım olacaktır.” diye çocuksuzluktan yakınarak
duğunu iddia etmektedir. Oysa aynı zamanda Hz. İbrahim’in bir çocuğu olmasını istediğinde Rab: “Bu senin mirasçın ola-
anaları ayrı olmakla birlikte iki tane öz oğlu bulunmaktadır. caktır.” demiştir. Çocuğu olduğunda da adını, “Allah duasını
işitti.” anlamında İsmail koymuştur. Bu durumda İbrahim’in
İbrahim’in ilk çocuğu oğlu Hz. İsmail’i kurban etmek istemesi, hem aklen
hem de bilimsel olarak doğru kabul edilmektedir. çocuksuzluktan yakındığı ve kendisine vâris olacak bir çocu-
638 İbn Kesir, Tefsir, s. 12/ 6812; Bu konuda söylenenlerle ilgili olarak bk. Hav-
va, 12/251-252. 640 Şibli, s. 1/109.
639 Tekvin, 22/1-2. 641 İbn Kuteybe, s. 34.