Page 128 - Hz_ibrahim
P. 128
126 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 127
380
her görüş değerlendirilmiştir. Nemrud ve kavmi, fikrî mağ- ve kıyamete kadar takırdayıp duracaktır.” Taberi de İbn İs-
lubiyeti kabullenmenin hırçınlığını yaşamaya, tartışma ve hak kanalıyla benzer bilgileri Tarih’inde rivayet etmektedir. 381
münazara yollarından uzaklaşarak, kaba kuvvet kullanmaya
Hz. İbrahim’in yakılmak istenmesi, Kur’an-ı Kerim’de belirti-
ve zorbalığa başlamış, hatta daha da ileri giderek onu yok et-
mek istemiştir. Onlar “Eğer iş yapacaksanız, yakın onu da len şekliyle bir hakikat olmakla birlikte, onun ne zaman ve
376
tanrılarınıza yardım edin!...” “Onun için bir bina yapın ve nasıl yakıldığıyla ilgili bilgiler bu konuda nakledilen rivayet-
377
derhâl onu ateşe atın! dediler. Böylece ona bir tuzak kurmayı lere dayanmaktadır. Kur’an-ı Kerim’de, mahiyeti bilinmemek-
le birlikte onun için bir bina yapılarak ateşe atılmasından söz
378
istediler…” Oysa Hz. İbrahim onların bütün inançsızlıkları-
edilmektedir. Yakma teklifi Nemrud tarafından kabul edildik-
na, acımasızlıklarına rağmen tehdit dili kullanmamaya özen
ten sonra Hz. İbrahim Kusa köyünde bir yerde hapsedilmiş,
göstermiş ve ateş ile azaptan söz etmemiştir.
herkesin onun yanına rahat girip çıkmaması için hapsedildiği
O dönem şartlarında ve yaygın olan inanç gereği putların yerin çevresine çit çekilmiştir. Onun yakılması için, uzun sa-
kırılmasından daha büyük suç ve günah bulunmamaktadır. yılabilecek bir sürede yüksekçe bir bina inşa edilerek onun
Dolayısıyla putları kıran birine verilecek ceza, cezaların en içine büyük bir çukur kazılarak hazırlık yapılmış, mancınık
büyük ve ağırı olmalıdır ki bu da yakarak öldürmektir. Bu 382
yardımıyla yakılan ateşe atılması planlanmıştır. Rivayete
konuda ileri sürülen görüş ve öneri herkes tarafından uygun göre şeytan tarafından öğretilen 383 “Heyzen”, mancınığı ilk
bulunarak hep bir ağızdan onun yakılmasıyla ilgili sesler yük- 384
defa yapan kişi olmuştur.
selmeye başlar. 379
Nemrud’un emri üzerine Hz. İbrahim’i yakmak için odun top-
Ayeti kerimede, Hz. İbrahim’in ateşe atılmasını isteyenin kim
lanmaya başlamıştır. Halk inandığı değerlere hizmet aşkıyla,
olduğu konusunda bir açıklık bulunmamaktadır. Meşhur olan
kendi istek ve arzusuyla dağlardan günlerce odun taşımıştır.
görüşe göre, kral olması ve tek karar verici konumunda bu-
Rivayetlere göre mümkün olan her yerden bol miktarda odun
lunması münasebetiyle de bunu Nemrud’un söylemiş olması getirilmiştir. Hatta hastalananlardan birisi, “Allah bana şifa ve-
muhtemeldir. Pek çok İslami kaynakta o dönemde Hz. İbra-
rirse elbette İbrahim için odun toplarım.” diye adakta bulun-
him’in bulunduğu toplumun demografik yapısı tam olarak
muş, başka birisi herhangi bir isteğinin olması karşılığında
bilinememesine rağmen onun ateşe atılması olayıyla ilgili “Eğer bu isteğim olursa İbrahim’in ateşine odun olayım.” demiş,
şunlar nakledilmektedir: “Bu sözü ilk söyleyen kişi Farslı Kürt
beylerinden ‘Hazin’ veya ‘Heyzun’ adlı biriydi. Kimine göre de bir başkası odun satın alıp İbrahim’in ateşine atılması vasiye-
bu Nemrud idi. Muhyissünne Begavi, Mealimu’t-Tenzil adlı ese- tinde bulunmuştur. Örgü ören bir kadın kendi inancına göre
rinde: ‘İbn Ömer bu sözü söyleyen kişi bir Kürt’tür dedi. Kimile- iyi bir şey yaptığını düşünerek, ördüğü örgülerden elde ettiği
ri de derler ki, onun adı Heyzen’di. Allah onu yerin dibine soktu 380 İbn Kesir, Kısas, s.1/125; Razi, Tefsir, s. 16/170; Ebussuud, s. 6/51-52;
Vani, s. 121; Köksal, Peygamberler Tarihi, s. 1/156.
376 İbn Kesir, Kısas, s. 1/125; Mehmed Vehbi, s. 9/3450. 381 Taberi, Tarih, s. 1/230.
377 Enbiya, 21/59-68. 382 İbn Sa’d, s. 1/46; Maturîdî, s. 9/392; Razi, Tefsir, s. 16/170; Vani, s. 121.
378 Saffat, 37/97-98. 383 Vani, s. 121.
379 Vani, s. 121. 384 İbn Kesir, Kısas, s. 1/ 125.
