Page 63 - Microsoft Word - orjinal

Dr. MUSTAFA BAŞ 63

Ana Baba Hakkı

D aha önceki yazılarımızda da zaman zaman değindiğimiz gibi

aile, sosyal, kültürel, dinî ve ahlâkî değerlerin gelecek nesillere
aktarılması ve yaşatılmasında en önemli kurumdur. İlk temel eğitimin
alındığı okuldur. Toplumsal dayanışma, paylaşma, yardımlaşma, hak-
hukuk, sevgi- saygı ve merhamet hep ailede öğrenilir. Birçok temel kural-
ların öğrenildiği, toplumsal dayanışmanın, birlik ve beraberliğin ana kay-
nağı olan aile ocağının temeli de karşılıklı sevgi ve saygı üzerine otur-
maktadır. Aile yuvasında her bireyin bir birine karşı sorumluluğu bulun-
maktadır. Bu sorumlulukların başında da anne-baba hakkı gelmektedir.
Anne ve baba hakkı İslam dininin çok ehemmiyet verdiği, hem
inanç, hem de ahlâkî sorumluluklar arasında yer alan bir ilkedir. Kur’an,
Allah’a inanıp ve itaatten hemen sonra anne-babaya iyi davranmanın ge-
rekliliği emretmektedir. “De ki: “Gelin, Rabbinizin size haram kıldığı
şeyleri okuyayım: Ona hiç bir şeyi ortak koşmayın. Ana-babaya iyi dav-
ranın…” (En’âm, 6/151). Allah’a ortak koşmanın herhangi bir gerekçesi
kabul edilmediği gibi, anne ve babaya kötü davranmanın da haklı bir ge-
rekçesi de kabul edilmektedir. Hz. Peygamber (sas) üç defa: “Size büyük
günahların en büyüğünü haber vereyim mi? Allah’a şirk koşmak, ana-
babaya itaatsizlik etmek ve yalancı şahitliği yapmaktır (ya da yalan söz-
dür)” hadisi ile bu davranışın büyük günahların en büyüğü olduğunu ifa-
de etmektedir.
Kur’an, birçok ayeti ile ana-baba hakkını vurgulamaktadır. Lokman
Suresi 31/14 ayetinde; “İnsanoğluna anne-babasını vasiyet ettik. Annesi
onu sıkıntı üzerine, sıkıntıyla taşımış, annesinden ayrılması da iki yıl
sürmüştür. Öyleyse, bana ve ebeveynine teşekkürde bulun.” buyrulmuş-
tur. Bu ayette, bir çocuğun, hangi sıkıntılar içinde dünyaya geldiği, yine
ne sıkıntılarla büyütüldüğü, vurgulanmakta, kişiyi kendi ayağı üzerinde
duracak hale getirdiği için hem Allah’a, hem de buna vesile olan anne-
babaya teşekkürün borç olduğu belirtilmektedir.
Annemiz, bizleri en iyi şekilde yetiştirmek için onun üzerine titremiş,
hasta olduğumuzda bizimle hasta olmuş, ağladığımızda içi titremiş, bi-