Page 182 - Microsoft Word - orjinal

182 GÖNÜL SOHBETLERİ

Osmanlı’da Hayır Kuruluşları- 3

“Y ine) onlar, yeryüzünde dolaşıp kendilerinden öncekilerin

sonunun nasıl olduğuna bakmadılar mı? Onlar kendilerinden
daha kuvvetli idiler. Yeryüzünü sürüp işlemişler ve orayı kendilerinin
imar ettiğinden daha çok imar etmişlerdi…” (Rum, 30/9).
Osmanlı’da özgün mimarinin zirvesi Mimar Sinan yaptırdığı cami
inşaatlarından birinde işçilerden birinin devamlı olarak aynı taşı taşıdığını
görüyor. Dikkatlice baktığında işçi taşı alıyor, getirilmesi gereken yere
getirip yine aynı taşı geri götürerek tekrar getiriyor. Bu garip davranışta
bulunan işçiyi yanına çağırtarak davranışının sebebini soruyor. İşçi;
“Efendim! gece uykumda yıkanmamı gerektirecek bir durumla karşılaş-
tım. Ancak banyo yapabilecek su ve yer bulamadım. Bu halimle de inşaat
alanına geldim. Banyo yapmadığım bir halde taşıdığım taşların Allah’ın
evinin inşaatında kullanılmamasını istiyorum. Evime de haram ekmek
parası götüremeyeceğim için aldığım parayı hak etmek için aynı taşı yere
bırakmaksızın taşıyorum.” Şeklinde cevap verir. Bunun üzerine Mimar
Sinan cami inşaatını bırakarak hemen daha önemli bir ihtiyaç olduğu or-
taya çıkan hamam inşaatına başlıyor.
Atalarımızın yaptırdığı eserler dikkatlice incelendiğinde insanların
ihtiyaç duya bileceği hemen her kurum ve kuruluş caminin yanı başına ya
inşaatın öncesinde veya sonrasında yapılmaktaydı. Bir taraftan camiler
yapılırken hemen yanı başında hamam, şifahane, misafirhane, medrese,
daru’l kurra, kütüphane, aşevleri ve akla gelebilecek hemen her faydalı
kuruluş. Zamanında her yönden güçlü olan atalarımız, bilim ve teknoloji-
de de üstünlüklerini ilan etmişlerdir. Bizans’tan kalma muhteşem eser
Ayasofya Camii, Osmanlı mimarlarının müdahalesi ile kuvvetlendirilme-
seydi kubbesi göçecekti. Bugün Hindistan’ın tarihi övünç mirası olarak
tanıttığı Taç Mahal, Babür Türk İmparatoru Sah Cihan tarafından Mimar
Sinan’ın Mehmet İsa Efendi ve Mehmet İsmail Efendi isimli kalfalarına
yaptırılmıştır. Gelenlerin hayranlıkla seyrettikleri Sultan Ahmet Camii de