Page 325 - Hz_ibrahim

322 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 323

Selamın ne olduğunu biliyoruz, fakat sana salatı nasıl getire- İbrahim’in misafir olmadan, kendi başına yemek yemediği ri-
ceğiz.” diye sorduğunda o şöyle buyurur: “Deki: Allahümme vayet edilmektedir. Bu yüzden Anadolu’da Türkler arasında
salli ala Muhammedin ve ala âli Muhammed, kema salleyte ala insanlardan birisi diğerine ikramından dolayı teşekkür eder-
İbrahim’e ve ala âli İbrahim’e inneke hamîdun mecîd ve barik ken “Allah kesenize Halil İbrahim bereketi versin.” diye dua et-
ala Muhammed’in ve ala âli Muhammedin, kema barekte ala mektedir.
İbrahim’e ve ala âli İbrahim’e inneke hamîdun mecîd.” (Me-
Tarihî rivayetlerden ve halk arasında dolaşan bilgilerden
ali: Allah’ım İbrahim’e ve onun âline rahmet eylediğin gibi
anlaşıldığına göre Hz. İbrahim, misafirperverlik konusunda
Muhammed’e ve Muhammed’in âline rahmet eyle. Şüphesiz
tarihin ve ilahi din geleneğinin sembol isimlerindendir. İn-
övülmeye layık olan yalnız sensin, şan ve şeref sahibi yalnız
sanlar arasında dolaşan genel kabul görmüş rivayetlere göre
sensin. Allah’ım, İbrahim’e ve âline bereketler ihsan ettiğin
Hz. İdris terzilikte, Hz. Davud demircilikte meşhur ve örnek
gibi Muhammed’e ve âline de bereketler ihsan et. Şüphesiz
olmuş peygamberlerdendir. Bu anlamda her peygamber, bir-
övülmeye layık olan yalnız sensin, şan ve şeref sahibi yalnız
sensin.) O, bu salavat içinde belirtilen “İbrahim’e ve âline salat birinden farklı olarak bazı meziyetleriyle insanlara örnek ola-
rak görevlendirilmiştir. Bu bağlamda Hz. İbrahim de misafir-
ettiğin ve bereket ihsan ettiğin gibi” sözünde Hz. İbrahim’in
adının özellikle geçmesini: “Bir kısım müfessirlerin belirttikle- perverlik konusunda öne çıkmış ve model olmuş bir isimdir.
ri gibi bütün din ve mezhep müntesipleri, onun dini ve mezhebi Kur’an-ı Kerim onun bu konudaki özelliğini vurgulamaktadır.

üzerine olduklarını ve ona uyduklarını iddia etmelerindendir.” Halk arasında da anonim olarak pek çok rivayetler dolaşmak-
şeklinde yorumlamaktadır. 1065 tadır. Ancak Hz. İbrahim’i övmek ve insanların onun bu güzel
hasletini örnek almalarını temin bakımından dilden dile an-
g- Hz. İbrahim’in Konukseverliği latılan ve kaynağı belli olmayan bazı rivayetler, Hz. İbrahim’i
gerçek kimliğinden uzaklaştırarak mitolojik bir varlık konu-
Evi şehrin biraz dışında ve yol güzergâhında/kenarında bulu- muna getirmektedir. Onun şerefini yüceltmek ve örnek al-
nan Hz. İbrahim, her gelen misafire ikram ettiği için “Ebü’l-Ed- mak için Kur’an-ı Kerim’de ve hadisi şeriflerde zikredilenler

yaf” (konuklar babası) lakabını almıştır. Onun bu hâlinin en Hz. İbrahim için eğ sağlam ve güvenli bilgilerdir.
güzel örneklerinden biri, Kur’an-ı Kerim’de şöyle haber veril-

mektedir. Lut kavmini cezalandırmak üzere görevlendirilen
melekler giderken Hz. İbrahim’in yanına uğrarlar. O, önceden h- Hz. İbrahim’in Cenab-ı Allah’tan Dileği
görmediği ve hiç tanımadığı hâlde misafirlerine bir buzağı
Hz. İbrahim’in Yüce Allah tarafından kendisine verilen güzel
kızartarak ikramda bulunmuş, fakat onlar bu yemekten ye-
hasletleri yanında o, çocukluğundan itibaren vefatına kadar
memişlerdir. Hz. İbrahim onların yemediğini görünce melek
Cenab-ı Allah’tan çok sayıda dileklerde bulumuştur. Bunlar
olduklarını anlamıştır. 1066 Bu örnek, onun tanıdık tanımadık
kendisi, ailesi, içinde bulunduğu toplum, Mekke, kendisin-
bütün insanlara ikramının bol olduğunu göstermektedir. Hz.
den sonra gelen nesiller ve bütün insanlık için olmak üzere
1065 Maturîdî, s. 11/425-426. sınıflandırılabilir. Zikredilen bu hususlarda herkesin kendine
1066 Hud, 11/69-70. göre öne çıkardığı dileklerin olması gayet doğaldır.