Page 322 - Hz_ibrahim
P. 322
320 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 321
şe ve putlara tapmaktan menetmiş, kendisini ateşe; çocuğunu beyan edilmektedir: “İşlerinde doğru olarak kendini Allah’a
kurban olmaya, malını da misafirlere teslim etmiştir. Allah onu veren ve İbrahim’in, Allah’ı bir tanıyan dinine tabi olan kim-
insanlara imam ve onlara gönderilen bir resul kılmış; ona hem seden dince daha güzel olan kim vardır? Allah İbrahim’i dost
hükümdarlığın hem de peygamberliğin kendi soyundan ola- edinmiştir.” 1061
cağı müjdesini vermiştir. İşte bütün bu özelliklerinden dolayı,
Allah onu ‘halil/dost’ diye nitelemiştir. Çünkü Allah’ın kulunu Allah’ın Hz. İbrahim’i dost edinmesine sebep olarak, Allah’a
sevmesi, ona her türlü fayda ve menfaatleri ulaştırmayı iste- duyduğu aşırı sevgi, O’nun rızasını ve muhabbetini kazanma-
mesinden ibarettir.” 1057 Razi, insanların birbiriyle olan dost- ya vesile olan ibadet ve taatlere düşkünlüğü gösterilmiştir.
İbn Ebi Hatim’in rivayetine göre: Bir keresinde Hz. İbrahim
luklarında olduğu gibi Cenab-ı Allah’ın herhangi bir hususta
misafir etmek için evinden adam aramaya çıkar fakat kimseyi
onlara muhtaç olduğu için dost olmadığını, Hz. İbrahim’i sırf
bulamaz. Evine döndüğü zaman orada bir adamın durduğunu
lütfu, ihsanı ve cömertliği için dost edindiğini belirtmiştir.
görür. Kendi izni dışında onunu kim tarafından içeri alındığı-
Bu düşüncesine Hz. İbrahim’i halil olarak niteleyen ayeti ke- nı sorar. O da Allah tarafından içeri alındığını söyler. Bunun
rimenin arkasından gelen , “Göklerde ve yerde ne varsa hep-
üzerine ona kim olduğunu sorar. O, kendisinin ölüm meleği
si Allah’ındır. Allah her şeyi kuşatıcıdır.” 1058 ayeti kerimesini
olduğunu ve Allah’ın kullarından birisini halil edindiği müj-
delil olarak göstermiştir. Ayrıca o, Hz. İbrahim için kullanılan
desini vermek üzere, Allah tarafından gönderildiğini söyler.
halil kelimesiyle Hıristiyanların Hz. İsa için söyledikleri oğul Hz. İbrahim, o kulun kim olduğunu sorduğunda, “O kul sen-
kelimesi arasında bir ilişki bulunmadığına dikkat çekmiştir.
sin.” der. “Rabb’im! Beni niçin halil ve dost edindi?” diye sordu-
İbrahim’in (as) Halilullah oluşu, ileri derecede bir sevgiden ğunda Azrail, “Sen insanlara ayrım yapmadan ihsan edersin de
ibarettir. Bu durum bir cins birlikteliğini gerektirmez. Hâl-
karşılığında onlardan maddi manevi bir şey istemezsin.” diye
buki “oğul” kelimesine gelince bu bir cins birlikteliğini gös- 1062
cevap verir.
termektedir. Yüce Allah sonradan meydana gelen varlıklara
benzemekten münezzehtir. 1059 Enes b. Malik’in anlattığına göre bir adam Hz. Peygamber’e
“ Ey yeryüzünün en hayırlısı!” şeklinde hitap etmiş, bunun
İbn Abbas’ın Peygamber’imiz Hz. Muhammed’den naklettiği üzerine Allah Resulu “Bu (söylediğin) İbrahim aleyhisselam-
bir hadise göre: “Siz (kabirden kalktığınızda) ayağınız çıplak, dır.” buyurmuştur. 1063 Hz. İbrahim’in Allah katındaki itibarı-
vücudunuz üryan, (anadan doğma) erlik yeriniz sünnetsiz ola- nın yüceliği konusunda pek çok bilgi bulunmaktadır. Ahzab
rak haşr olacaksınız... Kıyamet günü (peygamberlerden) ilk el- suresinin “Allah ve melekler peygambere salat ediyorlar, ey
bise giydirilen kişi (en büyük babam) İbrahim’dir.” 1060 Kıyamet iman edenler, siz de ona salat ve selam okuyun.” 1064 ayetini tef-
gününde ilk elbise giyenin Hz. İbrahim olması tevhit akide-
sir eden Maturîdî, çeşitli hadis kaynaklarında Kâb b. Ucre’den
sinin bu büyük babası için hiç şüphesiz özel bir menkıbedir. rivayet edilen bir hadisi şöyle nakleder: “Ey Allah’ın Resulu!
Nisa suresinde Hz. İbrahim’in Allah katındaki itibarı şöyle
1061 Nisa, 4/125.
1057 Razi, Tefsir, s. 8/338; Yazır, s. 3/1477. 1062 Sahihi Buhari Muhtasarı, s. 7/84-85, 9/107; Razi, Tefsir, 8/338; İbn Ke-
1058 Nisa, 4/126. sir, Kısas, s. 1/159; Mahmud, s. 179-180.
1059 Razi, Tefsir s. 8/340. 1063 Hadislerle İslam, s. 6/39.
1060 Sahihi Buhari Muhtasar, 1, Hadis 1374, 7/83. 1064 Ahzab, 33/56.
