Page 151 - Hz_ibrahim

148 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 149

Hz. İbrahim’in Mısır seyahati konusunun bir de olgusal tarafı Hz. Muhammed’den önceki peygamberlerin bir kavme, sı-
bulunmaktadır. Hz. Hacer’in Mısırlı olduğu yönünde yaygın nırlı bir coğrafi bölgeye peygamber olarak görevlendirildiği
bir kanaat vardır ki, kaynaklarda aksi yönde herhangi bir bil- bilinmekledir. Ancak onlar getirdikleri ilahi mesajın evrensel
gi yer almamaktadır. Hatta bu bilgi, onun firavun tarafından olması dolayısıyla, Hz. Musa örnekliğinde olduğu gibi etnik
Hz. Sare’ye hediye edildiği şeklinde destekleyici bir maluma- olarak aynı kavimden olmamakla birlikte yaşadıkları başka
ta dönüşmektedir. Hz. Peygamber’den nakledilen bir habere toplumları da getirdikleri dine davet etmişlerdir. Her şeyden
göre o şöyle buyurmuştur: “Siz muhakkak Mısır’ı fethedecek- önce Hz. İbrahim de bir peygamberdir ve Mısır’a gelmeden
siniz. Mısır’ı fethettiğinizde halkına iyi davranın, çünkü onlara önce de bu görevle görevlendirilmiştir. O, Nemrud ve kav-
473
karşı ahdimiz ve onların bizimle akrabalığı vardır.” Bu riva- mini getirdiği dine davet ettiği gibi yakın komşu ülkede bu-
yet en azından Hz. İbrahim’in Mısır’a seyahat ettiği düşünce- lunması sebebiyle, Yüce Allah’ın emriyle firavunu ve kavmini
sini desteklemektedir. de kendi dinine davet amacıyla Mısır’a gitmiş olması ihtimal
Konunun karmaşık tarafı, Hz. İbrahim’in ne zaman, niçin Mı- dâhilindedir. Bunun dışında Hz. İbrahim’in yaşadığı coğrafya-
sır’a gittiği ve orada firavun ile ilişkilerinin ne düzeyde oldu- da Mısır’ın mümbit yer olarak bilinmesinden dolayı karşılaş-
ğu meselesidir. Mısır seyahati esnasında firavun Hz. İbrahim tığı maişet problemini çözmek için oraya gitmiş olabileceği
ilişkisinden ziyade sadece Hz. Sare ile firavun üzerinde durul- tahmin edilmektedir. Nitekim Tevrat’ta yer alan bilgilere göre
makta, ikisi arasında geçtiği ileri sürülen olayla ilgili bilgiler Hz. İbrahim’in Mısır’a gitme gerekçesi olarak yaşadığı ülkede
kaynaklarda yer almaktadır. Ayrıca Hz. Hacer’in onlara cariye baş gösteren şiddetli kıtlık gösterilmektedir. 477
olarak verilmesinin hikmetinden söz edilmemesi işin başka
Hz. İbrahim’in Mısır seyahati ile ilgili muhtelif anlatımlar
bir karanlık tarafını oluşturmaktadır.
bulunmaktadır. Bunun bir olgu olarak kabul edilmesi duru-
Hz. İbrahim’in MÖ 2000-1787 yılları arazında hüküm süren munda, en makul olan rivayete göre, Hz. İbrahim Mısır’a gel-
XII. Firavun sülalesi zamanında Mısır’a gittiği tahmin edil- diğinde orada bulunan zorba yönetici ile aralarında bit takım
474
mektedir. Mustafa Asım Köksal ise Hz. İbrahim’in muhatabı olumsuzluklar yaşanmış, o zalim Hz. Sare’yi yanına cariye
olan firavunun, bu sülalenin ilklerinden olan ve babasını öl- olarak almak istemiş fakat Yüce Allah onu zorbanın şerrinden
dürerek tahta oturan zorba, korkunç, hiddetli ve cezası şid- korumuştur.
478
475
detli olarak bilinen Totis olduğunu nakletmektedir. Nem-
Hz. İbrahim’in Mısır’da yaşadığı süre içinde başına gelenler-
rud’un uyguladığı baskı, şiddet ve zulümden sonra Hz. İbra-
le ilgili olarak bütün tarih ve tefsir kaynaklarında yer alan
him ve eşi Sare’nin oldukça yaşlandıkları bir zamanda Mısır’a
479
bilgiler, öncelikle Tevrat’ta verilenlere, sonra da Ebu Hü-
476
gittikleri tahmin edilmekte ancak orada ne kadar kaldıkları
reyre’nin, Hz. Peygamber’den naklettiği bir rivayete dayan-
bilinmemektedir.
maktadır. Ancak bu hadisi şerifte onların muhatap olduğu
473 Müslim, Fedailü’s-Sahabe, 227; Ahmed Davudoğlu Sahih-i Müslim Terce- kraldan, firavun yerine cebbar birisi olarak söz edilmektedir:
mesi ve Şerhi, İstanbul, 1983, s. 10/470-471.
474 Çağatay, s. 83. 477 Tekvin, 12/10.
475 Köksal, Peygamberler Tarihi, s. 1/161. 478 İbn Kesir, Tefsir, s. 11/6192.
476 Çağatay, s. 84. 479 Bk. Tekvin, 12/10-20.