Page 169 - Microsoft Word - orjinal

Dr. MUSTAFA BAŞ 169

Nefis Muhasebesi (1)

A llah, insanı en üstün özelliklerle yaratmış, yaratılışın amacı ola-

rak da ondan kendine kulluk etmesini istemiştir. Diğer varlık-
lardan ayrıcalıklı olan insanı, iyiyi kötüden, doğruyu yanlıştan ayırt ede-
bilme kabiliyeti olan akıl ile donatmıştır. Akıl ve donattığı özelliklerle de
sorumlu bir varlık kılmıştır. Göndermiş olduğu elçiler aracılığı ile ondan,
bu sorumluluğun bilincinde olmasını ve yaratılış amacına uygun davra-
nışlar sergilemesini istemiştir.

İnsanın yaşanılan bu hayatta Allah ile bağlantısını şekillendiren en
önemli etken ortaya koyduğu iyi ve kötü davranışlardır. Özellikle Allah’a
inanan ve ona gerektiği gibi kul olmaya çalışan insan, bu bağlantının da-
ima iyi bir durumda devam etmesini sağlamalıdır. Bunun içinde zaman
zaman yapılan davranışların bir bilançosunun çıkarılması, yanlış veya
doğru yapılanlar noktasında orantının net olarak görülmesi gerekmekte-
dir. Bu bilançonun çıkarılabilmesi için “Nefis Muhasebesi” dediğimiz,
kişinin kendi kendini kontrol edebilme mekanizması çalıştırılmalıdır. Ne-
fis, insanın arzu ve duygularını yönlendiren, kontrol edilmediğinde onu
yanlışlara sürükleyen önemli bir manevi olgudur. Allah Hz. Yusuf’un dili
ile nefsin insanı felakete sürükleyen özelliğini şöyle dile getirmiştir. “Ben
nefsimi temize çıkarmıyorum. Çünkü nefis Rabbimin merhameti olma-
dıkça kötülüğü emreder şüphesiz Rabbim çok bağışlayan, çok esirgeyen-
dir.” (Yusuf Suresi, 53).
Bu ayet açık bir şekilde nefisle mücadelenin zor olduğunu, bu konu-
da Allah’ın yardımının talep edilmesini bize ilke olarak vermektedir. Al-
lah (cc) birçok Kur’an ayetinde, dünyayı ve geçici olan dünya zevklerini
anlatırken insanın bu özellikler karşısında zayıflığını vurgulamaktadır.
Hemen arkasından da bu geçici güzelliklerin yanında, kendisinin rızası ile
ebedi bir hayatın kalıcı güzelliklerini de anlatarak doğru tercih yapmamız
noktasında bizleri uyarmaktadır. Bu ikaz ve uyarılar ışığında insan, ken-
disini dizginlemeye, arzularını kontrol etmeye çalışmalıdır. Bu yolda ba-