Page 342 - Hz_ibrahim

340 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 341

da temayüz etmiştir. Yaşadığı dönem ve coğrafyanın bütün
Son Söz olumsuz şartlarına rağmen o, hiçbir zaman fıtri değerlerden

uzaklaşmamış, çevresindeki batıl inanış ve uygulamalara bu-
laşmamıştır.
İnsanlık tarihinin en önemli şahsiyetlerinden birisi, hiç kuş-
kusuz Hz. İbrahim’dir. O, “Halilullah” (Allah dostu) unvanı ile Hz. İbrahim, peygamber olarak sorumluluk aldıktan sonra,
Cenab-ı Allah katında büyük bir iltifata mazhar olurken, bü- vahyin yanında muhatabı insanların ortak paydası olan aklı
tün inananların “imamı” olarak insanlar arasında saygın bir esas almış, onları akla ve fıtrata aykırı inanç ve uygulamalar-
konuma yükselmiştir. dan kurtarmanın yollarını aramıştır. O, sosyal baskının ve ya-
şayan dini değerlerin ne kadar etkin ve baskın olduğunu önce
Hz. İbrahim her etnik unsurun, her din mensubunun kendi-
kendi ailesi ve yakınlarında görmüş, bundan dolayı da bütün
sine aidiyet duygusu beslediği, övündüğü, mutluluk duyduğu
insanları kader kurbanı gibi nitelemiş, onları gaflet uykusun-
bir peygamberdir. O, sadece Yüce Allah’a kulluk konusunda
dan uyarmaya gayret etmiştir. İnsan sevgisinin en somut ve
değil, insan sevgisi bağlamında da örnek gösterilmiş, örnek
müşfik uygulamalarını başta babası olmak üzere bütün mu-
alınmış, müstesna bir insandır. Dini değerlerden uzaklaşarak
hataplarına hissettirmiş, fakat onları uyarma konusunda ba-
dünyevilik ve gayri ahlakilik bataklığında bunalan, boğulan
şarı sağlayamamış, tam aksine onların hakaretine, dışlamala-
insanlık bile hala onun örnek hayatıyla nefes alabilmektedir.
rına ve ötekileştirmelerine maruz kalmıştır.
Dinin amacı, insanın yaratanını tanıma, O’na kulluk görev-
Hz. İbrahim, hayatının büyük kısmını insan takatini zorlayan
lerini yerine getirme ve bu yolda samimiyet testi için bazı
ağır imtihanlarla mücadele ederek geçirmiştir. Bu imtihan-
sınavlara tabi tutmaktır. Bu konuda her insan birbirinden
ların ilki, doğrudan onun hayatını sonlandırmayı hedefleyen
farklı da olsa mutlaka sınanmaktadır. Bu sınav çeşitlerinin
ateşe atılma şeklinde gerçekleşmiştir. “Nurunu sündürmeme”
en ağır şekli Yüce Allah’ın kendisine en yakın gördüğü kişi-
konusunda mutlak irade sahibi olan Yüce Allah, ateşin yakma
lerden başlamak üzere bütün insanlar arasında göreceli bir
özelliğini yok ederek, cehennem çukuru haline gelen ateşi,
şekilde kendini hissettirmiştir. İşte Hz. İbrahim, dünya haya-
sevdiği kulu ve peygamberi için cennet bahçesine çevirerek
tında sınanmışlığın en ağır şekilleriyle tanışmış ve tanınmış
onu en güzel şekilde ağırlamış, elçisini nasıl koruduğunu dev-
bir kişilik ve kimliktir. Muhtemeldir ki yaşanan bu ağır ve acı
rin zalimlerine ibret nazarıyla göstermiştir.
tecrübeler onun asırları kuşatan şan ve şerefe yükselmesinde
en temel ve önemli etkenler olmuştur. Hz. İbrahim’in ikinci büyük sınavı, ilerleyen yaşına rağmen,
dünya hayatının ziyneti olarak kabul edilen çocuk nimetin-
Pek çok tarihi şahsiyet ve peygamber gibi Hz. İbrahim’in de
den mahrum olarak yaşamak şeklinde gerçekleşmiştir. Onun
doğumuyla ilgili bazı rivayetler, mitolojik anlatımlar veya onu
yaşadığı acıları ve çocuk sevgisini telafi için, onu çok kıska-
insanüstü gibi gösteren farklı bilgiler kaynakları süslemiştir.
nan eşi Hz. Sare bile yanındaki hizmetlisini onunla evlendir-
Bütün bunların yanında o, bir peygamber olarak tarihin belli
mek zorunda kalmıştır.
bir kesitinde beşeri coğrafyanın insani ve ahlaki değerlerden
uzaklaştığı, Rabbini unuttuğu ve ona bazı unsurları eş koş- Hz. İbrahim eşleri arasında yaşanan geçimsizlik ve kıskançlık
tuğu bir dönemde ilahi koruma ve görevle insanlar arasın- sebebiyle, uzun yıllar hasretiyle yaşadığı biricik oğlu İsmail’e