Page 51 - Microsoft Word - orjinal

Dr. MUSTAFA BAŞ 51

Sosyal Varlık Olarak Sorumluk

İ nsan sosyal bir varlık olarak toplum içerisinde yaşamaktadır. Ken-
disine, ailesine karşı sorumlulukları bulunduğu gibi bir ferdi oldu-
ğu topluma karşı da sorumlulukları bulunmaktadır. Kur’an “Ey insanlar!
Sizi bir erkek ve bir dişiden yarattık. Bir birinizi tanımanız için sizi mil-
letlere ve kabilelere ayırdık.”(Hucurat Suresi 13) buyurmaktadır. Bu ayet
açık olarak ortaya koymaktadır ki insan bir millete, bir kabileye mensup
olarak dünyaya gelmektedir. İnsanın mensubu bulunduğu millete karşı
sorumlukları bulunmaktadır ki, bunların başında da millet sevgisi gel-
mektedir. Bir insanın kendi milletini sevmesinden daha tabii bir şey ola-
maz. Hz Peygamber kişinin kavmini sevmesinden dolayı kınanamayaca-
ğını vurgulamaktadır. Milletini seven insanın, gerek milletine, gerekse o
milletin yaşadığı coğrafya olan vatanına karşı sorumlulukları bulunmak-
tadır.
İnsanın milletine karşı olan sorumluluğu sadece sevgiden ibaret de-
ğildir. Kur’an, inananları insanlık için çıkarılmış, iyiliği emredip, kötü-
lükten yasaklayan en hayırlı ümmet olarak tanımlamaktadır. Öyle ise in-
sanın, ferdi olduğu milleti daima iyiye yönlendiren, milletinin dini, milli,
ahlaki ve kültürel değerlerinin ayaklar altına alınmaktan muhafaza eden
kimse olması gerekmektedir. İnananlar birbirinin kardeşi olduklarının
şuuru içerisinde diğer kardeşini uyaracak ve ona doğru yolu gösterecektir.
Kur’an, “Erkek ve kadın bütün müminler birbirlerinin dostları ve velileri-
dirler. İyiliği emrederler, kötülükten vazgeçirirler, namazı kılarlar, zekâtı
verirler. Allah’a ve Peygamberine itaat ederler. İşte bunları Allah rahme-
tiyle yarlığayacaktır. Çünkü Allah, azizdir, hakimdir.” (Tövbe Suresi,
9/71) buyurarak bu ilkeyi vurgulamaktadır. Peygamberimiz de (sas) çir-
kin ve haksız bir işi gören Müslümanın buna sessiz kalmayarak tavır
koymasını öğütlemekte, bu tavrın el ile, dil ile ve gönül ile üç şekilde
olabileceğini söylemektedir. Kötülüğü engellemek onun yaygın hale gele-
rek toplumu saran bir hastalık olmaktan çıkarmaktır. Fiilen engelleme