Page 47 - Microsoft Word - orjinal

Dr. MUSTAFA BAŞ 47

Anne-Baba Hakkı Olarak Sorumluluk

K ur’an’ın insana, içinde birey olarak yaşadığı aile ile ilgili yük-

lediği sorumluluklarından biri de anne-baba hakkıdır. Temiz bir
toplum, o toplumu oluşturan fertlerin, yaşantılarında uyguladıkları genel
kuralların temizliği ile gerçekleşir. Toplumu oluşturan fertler, hak-hukuk
tanımazlarsa, haksızlık karşısında susmayı kabullenirlerse, ideal bir toplu-
luğun gerçekleşmesi mümkün değildir. Bu bağlamda gözetilmesi gereken
önemli haklardan birisi de anne-baba hakkıdır. Allah (cc); “Rabbin, yal-
nız kendisine tapmanızı ve ana babaya iyilik etmenizi hükmetmiştir. Eğer
ikisinden biri veya her ikisi, senin yanında iken ihtiyarlayacak olursa,
onlara karşı “öf” bile deme, onları azarlama, ikisine de hep tatlı söz söyle.
Onlara acıyarak alçak gönüllülük kanatlarını ger ve Rabbim, onlar, beni
küçüklüğümde nasıl (koruyarak) büyüttülerse, sen de onları öylece esirge,
de.” (İsra Suresi, 17/23-24) buyurarak, kendi hakkının peşinden bu önemi
vurgulamak için anne-baba hakkı ile ilgili bilgiler vermiştir.
Anne-baba hakkı, İslâm’ın ençok değer verdiği ve üzerinde durduğu
konulardan biridir. Kur’an, insana anne ve babasını vasiyet etmiş, annesi-
nin onu hangi sıkıntılara katlanarak taşıdığını vurgulamış, anne-babaya
itaatsizliğe sınır olarak da şirki zikretmiştir (Lokman Suresi, 14-15). Bu
ayetlerde Allah, bir çocuğun, hangi sıkıntılar içinde dünyaya getirildiğini,
ne sıkıntılarla büyütüldüğünü vurgulayarak, kişiyi kendi ayağı üzerinde
duracak hale getirdiği için hem Allah’a, hemde buna vesile olan anne-
babaya teşekkürün borç olduğunu belirtmiştir. Kur’an, anne baba hakkı
üzerinde durduğu ve insana bu manada sorumluluk yüklediği gibi Hz.
Peygamber de aynı hususlarda hassasiyetle durmuştur. Bir hadisinde an-
ne-babasından her hangi birinin ihtiyarlığı dönemine ulaşıp da cennete
giremeyenin; yani onlara karşı sorumluğunu yerine getirmeyip de cenneti
kaçıran evlatların burnu sürtülsün buyurmuştur. Bir başka hadisde de,
onlara iyi davranmayı Allah yolunda cihad ile eş tutmuştur.

Anne, çocuğunu en iyi şekilde yetiştirmek için onun üzerine rahmet