Page 125 - Microsoft Word - orjinal

Dr. MUSTAFA BAŞ 125

Kur’an’dan Güzel Ahlak İlkeleri (2)
Ana Baba Hakkı

“R abbin, yalnız kendisine tapmanızı ve ana babaya iyilik etme-
nizi hükmetmiştir. Eğer ikisinden biri veya her ikisi, senin
yanında iken ihtiyarlayacak olursa, onlara karşı “öf” bile deme, onları
azarlama, ikisine de hep tatlı söz söyle. Onlara acıyarak alçak gönüllülük
kanatlarını ger ve Rabbim, onlar, beni küçüklüğümde nasıl (koruyarak)
büyüttülerse, sen de onları öylece esirge, de” (İsra Suresi, 17/23-24)
İslam, insanlar için hayırlı ve onlara örnek olabilecek bireyleri, onla-
rın oluşturduğu ideal toplumu oluşturmak için temel ahlaki kurallar koy-
muştur. İsra Suresinin 23. ayetinden itibaren 18 ayet, bu ahlaki kuralların
en temel olanlarını bize bildirmektedir. Aynı hükümler daha öz olarak
En’am Suresinin 154 ve 155. ayetlerinde de zikredilmektedir. Bunlar,
inanan-inanmayan bütün toplumlar için uyulması gereken temel kurallar-
dır. Allah’dan (cc) başkasına ibadet edilmemesi, ana-baba hakkına riayet,
ahde vefa göstermek, başkasının malını haksız yere yemekten sakınmak,
yetim malına el uzatmamak, rızık korkusuyla kendi öz çocuğunu öldür-
memek, zina etmemek, haksız yere bir cana kıymamak, tartılarda ölçüye
riayet etmek, kibirden ve büyüklenmeden kaçınmak ve benzeri ahlaki
kaidelerdir.
Bu ölümsüz prensiplerin ilki olan ayette Allah, kendisinden başkası-
na, ibadet ve kullukta bulunmamamız gerektiği hususunun altını çizmek-
te, ayetin devamında da ana-baba hakkı üzerinde durmaktadır.
Ana-baba hakkı, İslam’ın en çok değer verdiği ve üzerinde durduğu
konulardan biridir. Hz Muhammed (sas) de, büyük günahları belirtirken
anne-babaya karşı gelmenin ve onların hakkına riayet etmemenin, büyük
günahlardan olduğunu belirtmiştir. Kur’an, bir çok ayeti ile ana-baba
hakkını vurgulamaktadır. Lokman Suresi 31/14 ayetinde, “İnsanoğluna
anne-babasını vasiyet ettik. Annesi onu sıkıntı üzerine, sıkıntıyla taşımış,
annesinden ayrılması da iki yıl sürmüştür. Öyleyse, bana ve ebeveynine