Page 103 - Microsoft Word - orjinal

Dr. MUSTAFA BAŞ 103

şünce ve duygularımızı en güzel şekilde ifade etme sanatı olan edebiyatı
da etkilemiştir. Kur’an’ın edebi dili, sürekli uyuma ve güzelliklere dikkat
çekmesi, Hz. Peygamberin “Allah güzeldir, güzelliği sever” hadisi insa-
nımıza ilham kaynağı olmuştur. Bu duygularla sanat ve edebiyatta güzele
ve estetiğe yönelinmiştir. Bu yöneliş, Yusuf Has Hacibin, “Kutadgu
Bilig”inin, Mevlana’nın “Mesnevi”sinin, Süleyman Çelebinin “Mevlid”i-
nin kaynağı olmuştur. Edebiyatımızdaki dini motifler aynı zamanda mu-
siki ile de birleşmiş, Milletimizi İslam’a gönülden bağlayan bir araç ol-
muştur. Kur’an’ın güzel ses ve makamla okunmasının öğütlenmesi musi-
kiye yönelişin aracısı olmuştur. Tarihe baktığımızda Hamamizade İsmail
Dede Efendi, Zekai Dede Efendi, Abdulkadir Meraği, Mustafa Itri, Hacı
Arif Bey, Sadettin Kaynak gibi bir çok büyük bestekarın din adamı veya
tasavvuf ehli olduğunu görürüz. Bunlar tarafından bestelenen salavatlar,
tekbirler, ilahiler, okunan mevlit ve kasideler manevi boşluğumuzu dol-
durarak bize huzur sağlayan öğeler olmuşlardır.
Teknik ve estetikten oluşarak ilimle sanatın birleştiği bilgi ve etkinlik
alanı olan mimari, aynı zamanda milletlerin üslup ve karakterini yansıt-
maktadır. Kültürümüzün içinde barındırdığı dil, sanat, ilim, yardımlaşma,
temizlik ve dayanışma geleneği dini motiflerle de güçlenerek mimarimize
yansımıştır. Halen mimari şaheserler olarak kabul edilen Süleymaniye ve
Selimiye gibi camilerin yanı sıra hamam, şadırvan, sebil ve çeşmeler Mil-
letimizin İslam’la bütünleşen zevk ve güzellik anlayışını ortaya koymuş-
tur. Sevabı ölünce de devam ettiğinden toplum yararına dayanışma ve
yardımlaşma amaçlı olarak daruşşifalar (Hastane), aşevleri, hanlar ve
kervansaraylar gibi mimari yapılar oluşturulmuştur. İslam’ın ilme ve
araştırmaya verdiği değer, camilerin yanına yapılan medrese ve kütüpha-
nelerle kendini göstermiştir.
Örf ve adetlerimiz milletimizin tabii ve sosyal yapısından kaynak-
lanarak tarihi akış içerisinde şekillenmiştir. Bunlar, toplumumuzun her
alanına kök salmış, milli benlik ve kimliğin korunmasını sağlamışlardır.
İçerisinde barındırdığı dini motiflerle toplumsal çözülmeleri önlemişler-
dir.
Kısaca, iki haftadır yazdığımız bizi biz yapan, milli karakterimizi
oluşturan dinimizden örf ve adetlerimize, dilimizden edebiyatımıza, mi-
marimizden musikimize bize has değerlerle süslenmiş kültür birikimimizi