Page 75 - Hz_ibrahim

72 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 73

190
“…Ben seni insanlara önder yapacağım…” ifadesiyle Cenab-ı sadakat ve teslimiyet sonrası bütün bu imtihanlardan başa-
Hakk onu peygamber olarak görevlendireceğini bildirmiş fa- rıyla çıkmıştır. Hatta İbn Abbas’tan nakledilen bir rivayete
kat bu görevin birtakım denemelerden sonra olacağını hatır- göre Hz. İbrahim, bu İslam dinî geleneğinde imtihan edilip de
192
latmıştır. Hz. İbrahim kendinden önceki diğer peygamberler hepsini tam olarak başaran tek kişi olarak gösterilmiştir.
gibi, önce çeşitli şekillerde imtihana tabi tutulmuştur. Bakara
suresinin 2/124. ayeti kerimesinde Cenab-ı Allah, “Hani, İb- Hz. İbrahim’in imtihanının peygamber olarak görevlendiril-
rahim’i Rabbi birtakım kelimelerle imtihan etmişti de o bunla- mesinden önce mi yoksa sonra mı olduğu konusunda çeşitli
görüşler açıklanmıştır. Razi’nin Kâdı’dan naklettiği bilgilere
rı tamamlamıştı…” şeklinde buyurarak onun imtihanlara tabi
göre Hz. İbrahim’in imtihanı onun peygamber olarak görev-
tutulduğunu ve bu imtihanlarda başarılı olduğunu belirtmiş-
lendirmesinden öncedir. Sebebin neticeden önce geleceği
tir.
kuralına ve aklın prensiplerine göre, onun imtihan olması,
Hz. İbrahim’in tabi tutulduğu imtihan ile ilgili olarak şunlar imam olmasının sebebidir. Yüce Allah Hz. İbrahim’i büyük
söylenmektedir: sorumluluklarla imtihan etmiş, o bu imtihanı kazanınca onu

1. Atalarının taptıkları putlara tapmamıştır. nübüvvet ve risaletle görevlendirmiştir. Buna karşılık Hz.
İbrahim’in sorumluluklarının vahiy ile kendisine bildirildiği
2. Kavmi gibi ona itaat etmediği için Nemrud tarafın-
ve bundan sonra onun imtihan edildiğini savunanlar olmuş-
dan ateşe atılmıştır.
193
tur. İmtihan olgusunu insan hayatının vazgeçilmezi olarak
3. Allah adına vatanını terk ederek başka yerlere hicret kabul etmemiz hâlinde Hz. İbrahim’in de imtihana tabi tu-
194
etmiştir. tulmuş olması gayet normaldir.
4. Malıyla canıyla denenmiştir. Hz. İbrahim, içinde yaşadığı toplumun etkisine kapılmadan,
5. Eşleriyle denenmiştir. onlar gibi batıl inanışlara düşmeden, saf fıtratının telkinleri-
ne kulak vermiş ve bunun üzerine Allah “Ant olsun ki biz onu
6. İlerlemiş yaşına rağmen çocuk sahibi olamamıştır.
195
dünyada (elçi) seçtik, şüphesiz o ahirette de iyilerdendir.”
7. Gördüğü bir rüya üzerine hiç tereddüt etmeden oğlu- buyurmuştur. Cenab-ı Allah, İbrahim’e “Müslüman ol.” demiş,
nu kurban etmek istemiştir. o da “Âlemlerin Rabb’ine teslim oldum.” diyerek bu davete
196
8. İbadet ve temizliğe dikkat etmiş, Allah’ın kendisine icabet etmiştir. Hamdi Yazır bu ayetin tefsirini yaparken şöy-
le demektedir: “Yemin olsun ki biz İbrahim’i dünyada seçtik,
yüklediği emir ve yasakları eksiksiz yerine getirmiş-
191
tir. temizledik, terbiye edip kendimize dost edindik, büyük imam-
lığa, peygamberliğe seçtik. Şüphesiz o ahirette de salihlerden
Kur’an-ı Kerim’de detaylı bir şekilde nakledilen bu imtihan
şekillerinin çok ağır şartlar içerdiği ve beşer takatini zorladı- 192 İbn, Kesir, Tefsir, s. 2/530.
ğı anlaşılmaktadır. Bütün bunlara rağmen o, gösterdiği sabır, 193 Razi, Tefsir, s. 3/419.
194 bk. Bakara, 2/155; Mülk, 67/2.
190 Bakara, 2/124. 195 Bakara, 2/130.
191 Razi, s. 3/410; İbn Kesir, s. 2/528-533. 196 Bakara, 2/131.