Page 81 - Microsoft Word - orjinal

Dr. MUSTAFA BAŞ 81

İnsanın aklından geçeni güzel bir şekilde ifade etmeye çalışması ah-
laki olgunluğunun ürünüdür. Çünkü güzel bir şekilde ortaya konulan söz,
fikir, gerek arkadaş, gerek düşman her insanda güzel sonuçlar ortaya çı-
karır. Arkadaşlarla yapılan güzel konuşmalar sevginin artmasına, arka-
daşlık bağlarının kuvvetlenmesine sebebiyet verir. Düşmanla yapılabile-
cek güzel konuşma ise onların kalplerinde bulunan kin, nefreti ve düş-
manlık duygularını azaltır. Nitekim Allah; “Sen (kötülüğü) en güzel bir
şekilde önle. O zaman seninle arasında düşmanlık bulunan kimse, sanki
candan bir dost olur. Buna (bu güzel davranışa) ancak sabredenler kavuş-
turulur, buna ancak (hayırdan) büyük nasibi olan kimse kavuşturulur.”
(Fussilet, 34-35) ayetleri ile bu hususu dile getirir.

Hepimizin zaman zaman “hay dilim kopaydı da bunu söylemesey-
dim” dediği zamanlar olmamış mıdır? Yaptığımız yanlış anlaşılmış bir
konuşmayı daha sonra düzeltmek için çok terler döktüğümüz zamanlar
yok mudur? Atalarımız Kur’an ve Sünnetin ruhuna uygun olarak “söz
gümüş ise sükut altındır” diye boşuna söylememişlerdir. Söz olur kavga-
ya sebebiyet verir, söz olur düşmanlık tohumları eker, söz olur Yaratan’ı
ve yaratılmışları incitir, söz olur dostluğu pekiştirir, söz olur düşmanlığı
kaldırır, söz olur problemler giderir. Bu sebeplerle Allah güzel ve çirkin
sözü Kur’anda şöyle tanımlamaktadır; “Allah’ın, hoş bir sözü; kökü sağ-
lam, dalları göğe doğru olan, Rabbinin izniyle her zaman meyve veren
hoş bir ağaca benzeterek nasıl örnek verdiğini görmüyor musun? İnsanlar
ibret alsın diye Allah onlara örnek gösteriyor. Çirkin bir söz de, yerden
koparılmış, kökü olmayan kötü bir ağaca benzer.” (İbrahim 24-26)
Gerekli gereksiz konuşmak dinin çirkin ahlak sınırlarında saydığı bir
olgudur. Hz. Ömer bundan sakınmayı tavsiye etmiş ve “Sözü çok olanın
hatası da çok olur. Hatası çok olanın hayası azalır. Hayası azalanın verâsı
(Allah korkusu) azalır. Allah korkusu azalanında kalbi ölür.” demiştir.
Dile hakim olmak insan için başarması gereken önemli meziyetlerden biri
ve sabır isteyen bir iştir. Gerçek mü’min ise diline hakim olmayı bilen
insandır. Şairin dediği gibi;
Söz ola kese savaşı- Söz ola kestire başı

Söz ola zehirli aşı- Yağ ile bal ede bir söz.