Page 18 - Hz_ibrahim
P. 18
16 Prof. Dr. Mustafa ERDEM Hz. İBRAHİM 17
5
gerekçelerine temas edilmemiş, sadece ilahi bir emir gereği tedir. Bakara suresindeki konu bütünlüğünden hareket eden
bir yerden başka bir yere göç ettiğine işaret edilmiştir. Said Havva, Hz. Âdem ve Hz. İbrahim sıralamasına dikkat
çekmekte ve Hz. Âdem için “Hani Rabb’in meleklere; şüphesiz
Tevrat’ta yer alan bilgilerin büyük çoğunluğu Hz. İbrahim’in
6
ki ben yeryüzünde bir halife yapacağım…” ifadeleriyle onun
Mısır seyahati ve sonrası Filistin ve kutsal topraklarda ya-
halife olarak tayin edildiğine, “Ben seni insanlara imam yapa-
şadıklarına yoğunlaşmış, Sare ile Hacer arasındaki olaylarla
7
cağım…” ibaresiyle de Hz. İbrahim’in imam olarak görevlen-
zenginleştirilmiş, İshak’ın kurban edilmesi ile alakalı imtihan
dirildiğine işaret etmektedir. 8
üzerinde durulmuş, Yahudi dini ve tarihi ile alakalı hususlarla
1
tamamlanmıştır. Çeşitli surelerde yer alan ayeti kerimelerde Hz. İbrahim’den
söz edilirken münasebet düştükçe onun inanç tarihindeki ye-
İslam dininin kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim’de peygamber-
rine, öğretisine ana hatlarıyla temas edilmiş, tebliğ faaliyet-
lerle ilgili bilgi verilirken, muhatabın dinî ve ahlaki yönden
leri, uyguladığı yöntemler, kişiliği, dinî, ahlakî, toplumsal ve
bilgilenmesi, ibret alması amaçlanmaktadır. Bu arada, çeşitli
ailevi yönleri tanıtılmış, hayatından öne çıkan bazı hususlar
vesilelerle geçmişten gelen yazılı kaynaklarda yer alan ve in-
verilmiştir. Diğer peygamber kıssalarında olduğu gibi, Hz.
sanlar arasında dolaşan bilgilerin yanlış olanlarının doğrusu
İbrahim ile ilgili verilen bilgiler, Hz. Muhammed’in tebliğ fa-
verilerek düzeltilmekte, eksik olan kısımları tamamlanmak-
tadır. Bunların büyük bir kısmı, peygamberlerin kıssaları şek- aliyetlerini yürütürken karşılaştığı güçlükleri azim ve karar-
2
linde değerlendirilirken Hz. Muhammed’in (sav) de önceden lılıkla aşmasına ve yaşadığı acılara sabır göstermesine moral
bilmediği gaybi haberler olarak nitelendirilmektedir. 3 ve destek sağlamıştır.
Hz. İbrahim, Kur’an-ı Kerim’de, çeşitli surelerde farklı vesile- İslam tarihinin yazılı kaynakları, bilgi eksiklerini gidermek
lerle kendisinden en çok söz edilen ülü’l-azim peygamberler- amacıyla bazı konularda İsrailiyyattan beslenmekle birlikte,
den biridir. Henüz ergenlik çağına gelmeden kendisine fikri Hz. İbrahim’in bütün hayatına ışık tutacak nitelik taşımakta-
olgunluk (rüşd) verilmiş olan Hz. İbrahim, vahye mazhar ol- dır. Bu kaynaklar, tarihle alakalı hususlarda İsrailiyyattan ya-
muş ve kendisine “suhuf” indirilmiştir. O, tek Tanrı inancını rarlanmayı ihmal etmezken, Hz. İbrahim’in inanç ve tevhit
esas alan Hanif dininin tebliğcisi ve temsilcisi olarak kabul mücadelesinde Kur’an-ı Kerim’de verilen bilgileri esas almak
edilmiştir. 4 yoluna gitmiştir. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de Hz. İbrahim bir
bütün olarak ele alınmış, ehli tevhit temsilcisi Hanif olarak
Kur’an-ı Kerim’de Hz. İbrahim adında müstakil bir sure bu-
tanıtılmış, onun Yahudi tarihi ve inançları kadar, yaşadığı
lunmakta (14/İbrahim), adı 25 ayrı surede 69 yerde geçmek-
topraklarda kavmi ve devrin zalim kralı ile olan mücadele-
sine geniş yer verilmiştir. Hatta bu husus, onun temel inanç
1 bk. Kutsal Kitap, İstanbul, 2009, Tekvin, 12-25. Bablar.
2 Kur’an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, Heyet, Ankara, 1993; Âl-i İmran, 3/62: 5 Muhammed Fuad Abdulbaki, El- Mu’cemü’l-Müfehres li-Elfazi’l-Kur’an’il-
Nisa, 4/164; Araf, 7/7, 101, 176; Hud, 11/100, 120; Yusuf, 12/3, 111; Nahl, Kerim, İstanbul, 1984, s. 1-2.
16/118; Taha, 20/99; Kasas, 28/25; Gafir, 40/78. 6 Bakara, 2/30.
3 bk. Âl-i İmran, 3/44; Hud, 11/49; Yusuf, 12/102. 7 Bakara, 2/124.
4 Mustafa Asım Köksal, Peygamberler Tarihi, Ankara, 1990, s. 1/141; Kur’an 8 Said Havva, El-Esas Fi’t-Tefsir, çev. M. Beşir Eryarsoy, İstanbul, 1989, s.
Yolu, Heyet, Ankara, 2006, s. 1/206. 1/291.
