Page 68 - Microsoft Word - orjinal

68 øSLÂM HUKUK FELSEFESø

mıútır. Bu kanunlardan birkaçı úunlardır: 1843 yılında çıkarılan Köle-
li÷in ølgası Kanunu; 1862 yılından beri yürürlükte bulunan Cezâ
Kanunu ve Cezâ Muhakemeleri Usûlü Kanunu; 1872 senesinde
çıkarılan Hindistan Deliller ve ùâhitlik Hakkında Kanun; 1913
98
yılında çıkarılan Vakıflar Kanunu; 1937 yılında Müslümanlar hak-
kında çıkarılan ùerîat Kanunu. 99
Genel olarak, Hindistan’daki yasama çalıúmaları böyle olmuútur.
Devletin yapmıú oldu÷u düzenlemeler dıúında, øslâm hukuku uygu-
lanmaya devam etmektedir. Bu bazen, úahıslar hukukunda oldu÷u gibi
kanun hükümleriyle olmakta, bazen de, úuf‘a hakkında oldu÷u gibi örf
ve âdet kurallarına göre olmaktadır. Bununla birlikte hâkimler, úer‘î
hükümleri uygulamada kendilerini fakihlerin sözleri ve fetvâlarıyla
sınırlandırmamıú; aksine, øngiliz hukuk kültürü ile modern toplumsal
hayatın geliúiminden etkilenerek, hükümlerin yorumlanmasında za-
man zaman geniú ve esnek davranmıúlardır. 100
Son olarak, Hindistan Do÷u øslâm Üniversitesi’ni kuran Ahmed
Han Bahadûr’ın (1817-1898) gerçekleútirdi÷i Hindistan’daki yenilikçi
kalkınma hareketine iúaret etmek gerekir. Bundan sonra, 1891 sene-
101
sinde yazılan øslâm’ın Ruhu, 1892’de yazılan Muhammedî Hukuk 102
gibi pek çok øngilizce eserin müellifi Seyit Emîr Ali, daha sonra da
103
ùeyh Ebu’l-Kelâm Ahmed ve bunlara tâbi olanlar, bu hareketi de-
vam ettirmiúlerdir. 104

98 Wilson, R.K., Digest of Anglo-Muhammadan Law, Calcutta 1921, s.4, 21-48.
99 Shariat Act, 1937. Bkz. Mulla, D.F., Principles of Mohammedan Law, Calcutta
1938, s.3, vd.
100 Abdurrahîm, Muhammadan Jurisprudence, London&Madras 1911, s.42-44.
101 The Spirit of Islam, London, 1949.
102 Mahommedan Law, ilk olarak iki cüz halinde 1892-1894 yıllarında Cacultta’da
basılmıú, daha sonra basımı tekrarlanmıútır. økinci cüzünün beúinci baskısı 1929
senesinde çıkmıútır.
103 Mısır’da basılan el-Menâr dergisinin, 1341/1922 senesi, birinci ve ikinci cüzlerin-
de, kendisi ve hareketi hakkında çıkan yazılara bakınız.
104 Bu hareket, kendisinin Mehdî el-Muntazar ve Mesîh oldu÷unu iddia eden Mirza
Gulam Ahmed el-Kadiyanî’nin (ö. 1908) Ahmediyye davasından farklı bir hareket-
tir. Bkz. el-Menâr, yıl. 1344/1925,s.55; 1346/1927, s. 543; Seyit Muhammed el-
Hızır Hüseyin, er-Risâle, Kahire 1351/1932.